در افراد اوتیسم، مشکلات حسی شدید مثل بیش(هایپر) یا کم (هیپو) حسی یکی از شایع ترین چالش‌ها است. به نظر می‌رسد حواس آنها به شدت کار می‌کند یا اینکه اصلاً کار نمی‌کند. بیش حسی در اوتیسم در موارد زیادی ممکن است چالش‌های اجتماعی را نیز برای فرد ایجاد کند.
افراد اوتیسم اغلب درگیر فعالیت‌های غیر قابل انعطاف هستند. اغلب این فعالیت‌ها خود تحریکی هستند:
- تاب خوردن
- چرخش دکر خود
- تکان دادن دست‌ها
- دست زدن به همه چیز
- تماشای اجسام در حال چرخش
این رفتارها ممکن است نتیجه اختلال بیش حسی در اوتیسم باشد. با این حال تکنیک‌هایی برای کنترل این عارضه وجود دارد که بهترین کلینیک گفتاردرمانی و بهترین مرکز تشخیص اوتیسم کرج با بیشترین بازدهی از آنها استفاده می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد لطفاً تا انتها با مرکز گفتاردرمانی کرج همراه شوید.
بیشتر بخوانید: اختلال پردازش حسی
بیش حسی در اوتیسم چیست؟
بیش حسی در اوتیسم زمانی است که حواس شخص توسط محرک‌های بیرونی بیش از حد تحریک می‌شود. بیش حسی تقریباً برای هر کسی ممکن است اتفاق بیفتد. با این حال، این احساس بیشتر در افرادی دیده می‌شود که دارای اختلال طیف اوتیسم (ASD)، اختلال پردازش حسی یا سایر اختلالات عصبی رشدی هستند.
علائم بیش حسی در اوتیسم
علائم بیش حسی در اوتیسم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در طیفی متفاوت، برخی ممکن است اثرات خفیفی را در زندگی خود احساس کنند که منجر به ناراحتی خفیف می‌شود، در حالی که برای برخی دیگر این علائم ناتوان کننده است و احساس می‌کنند تا زمانی که حواسشان عادی نشود نمی‌توانند به درستی رفتار کنند.
همچنین، همه حواس یا حواس یکسان برای همه افراد تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند. در حالی که برخی ممکن است بیش از حد با حس بینایی خود مواجه شوند، برخی دیگر ممکن است با حس شنوایی خود مشکل داشته باشند. همچنین به گفته کارشناسان بهترین مرکز تشخیص اوتیسم، اغلب شایع است که بیش از یک حس تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
در اینجا برخی از علائم و نشانه‌های بیش حسی در اوتیسم وجود دارد که ممکن است مشترک باشد:
- اضطراب
- ترس
- عصبانیت و تحریک پذیری
- مشکل در خواب
- احساس آشفتگی
- ناتوانی در نادیده گرفتن محرک‌های ایجاد کننده ناراحتی
- جیغ زدن بی دلیل
- چرخش اشیا مقابل چشم خود
- بال بال زدن پریدن دست زدن
- بوییدن بی دلیل اشیا
- موارد وحشت زدگی
چه چیزی باعث بیش حسی در اوتیسم می‌شود؟
علت بیش حسی در اوتیسم در نحوه دریافت اطلاعات و رسیدن محرک‌ها به مغز است؛ به طوری که میزان پیام‌های ارسال شده به مغز بیش از ظرفیت فرد است. محرک‌هایی که توسط افرادی نرمال قابل توجه نیستند، می‌توانند باعث ناراحتی افراد مبتلا به اختلال بیش حسی در اوتیسم شوند. برخی از محرک‌های کلی بیش حسی در اوتیسم وجود دارد:
محرک‌های لمسی
برخی از بافت‌ها یا مواد می‌توانند باعث بیش حسی در اوتیسم شوند. اقلام روزمره مانند لباس یا برخی غذاها ممکن است در افراد اوتیستیک احساس ناراحتی ایجاد کنند؛ حتی ممکن است احساس درد کنند. همچنین گاهی اوقات نورهای تند یا روشن می‌توانند باعث ایجاد بیش حسی در افراد شوند.
محرک‌های بصری
وقتی محرک دیداری بیش از حد اتفاق می‌افتد، بیش حسی در اوتیسم ممکن است رخ دهد. در یک مرکز خرید شلوغ یا ویدیوهایی با تصاویر پیچیده و محرک می‌توانند بار حسی را افزایش داده و مغز را بیش از حد تحریک کنند.
محرک‌های شنیداری
صداهای بلند یا صداهای متعدد به طور همزمان ممکن است باعث اضافه بار شنوایی شود.
محرک‌های بو
برخی افراد ممکن است عطرها یا بوی برخی از غذاهای تند را غیر قابل تحمل بدانند. افرادی که تمایل به بیش حسی در اوتیسم دارند ممکن است متوجه بوهایی شوند که دیگران ممکن است متوجه آن نشوند. بوهای تند افراد مبتلا به بیش از حد حسی را آزار می‌دهد و ممکن است از مکان‌هایی با بوی تند مانند آشپزخانه یا فروشگاه‌ها دوری کنند. آنها همچنین از خوردن برخی غذاها به دلیل بوی آنها خودداری می‌کنند.
محرک‌های طعم
طعم یا دمای غذاها ممکن است باعث بیش حسی در اوتیسم شود.
بیشتر بخوانید: نوک پنجه راه رفتن در اوتیسم
چگونه با بیش حسی در اوتیسم مقابله کنیم؟
برای شروع مقابله با علائم بیش حسی در اوتیسم، ابتدا باید بدانید که کدام حواس بیشتر تحریک می‌شوند. شناخت محرک‌ها راهی برای مدیریت محرک‌ها است. هنگامی‌که بدانید چه چیزی باعث بیش حسی در اوتیسم می‌شود، می‌توانید استراتژی‌هایی را برای جلوگیری از وارد شدن به موقعیت‌هایی که ممکن است شامل محرک‌ها باشد دنبال کنید.
- یافتن علل و ایجاد مکانیسم‌های مقابله ای موثرترین راه مقابله با بیش حسی است. در اینجا چند مرحله وجود دارد:
- شناسایی عوامل ایجاد کننده محرک‌ها: این به آمادگی برای زمانی که محرک‌ها رخ می‌دهند کمک می‌کند.
- فضای زندگی را بهینه کنید: اگر متوجه شدید محرکی وجود دارد که باعث بیش حسی در اوتیسم می‌شود، سعی کنید آن را از محل زندگی خود حذف کنید، مانند نورهای روشن.
- یک برنامه روتین ایجاد کنید و به آن پایبند باشید: این به شناسایی علل محرک‌ها کمک می‌کند و به شما کمک می‌کند تا راهی را پیدا کنید که کمترین محرک را در زمانی که در حال انجام دادن هستید پیدا کنید.
توصیه می‌کنیم برای کسب مشاوره رایگان در مورد کنترل بیش حسی در اوتیسم، با بهترین مرکز درمان اوتیسم کرج ارتباط برقرار نمایید.
بیشتر بخوانید: تشخیص اوتیسم
حساسیت بیش از حد در اوتیسم
برخی از کودکان اوتیسم بیش از حد حساس هستند، بنابراین دیدن، شنیدن یا احساس چیزی باعث ایجاد احساس بد در آنها می‌شود. آنها می‌توانند دستان خود را تکان دهند، به جلو و عقب حرکت کنند یا صداهای عجیب و غریب برای فعال کردن حواس خود ایجاد کنند. بیش حسی در اوتیسم در این موارد شدیدتر است.
کودکانی که حساسیت حسی دارند می‌توانند در درک مکان اشیاء مشکل داشته باشند. آنها می‌توانند به چراغ‌ها نگاه کنند، روی خورشید یا یک لامپ روشن تمرکز کنند. وقتی وارد یک اتاق ناآشنا می‌شوند، باید با دور زدن همه چیز را لمس کنند تا بنشینند.
افراد اوتیستیکی که بیش حسی دارند، تمایل دارند با تکیه دادن به دستگاه‌های الکترونیکی، صدا را جستجو کنند و به بیشترین صدای سه گانه گوش دهند. آنها پر سر و صداترین مکان‌های خانه خود را دوست دارند و کارهایی مانند در زدن، پاره کردن کاغذ یا به هم زدن آن را برای افزایش حس شنوایی خود انجام می‌دهند. آنها می‌خواهند همه چیز را بجوند و بو کنند و درد یا گرما را احساس نمی‌کنند. تا حدی که ممکن است متوجه آسیب ناشی از یک جسم تیز نشوند یا از شکستگی استخوان آگاه نباشند.
آنها تمایل دارند به خود آسیب برسانند و با گاز گرفتن دستانشان و کوبیدن سرشان به دیوار فقط آنچه را که زندگی می‌کنند احساس می‌کنند. آنها غربالگری تحت فشار، در لباس‌های تنگ، معمولاً زیر اجسام سنگین را دوست دارند. کودک دارای حساسیت حسی که دارای حساسیت دهلیزی است از سرگرمی‌لذت می‌برد و به دنبال هر نوع فعالیتی است. آنها می‌توانند برای مدت طولانی بدون سرگیجه یا حالت تهوع بچرخند.
بیشتر بخوانید: درمان اوتیسم
تفاوت‌های حساسیت با بیش حسی در اوتیسم
بیش حسی در اوتیسم به این معنی است که دیدگاه آنها بسیار تیزبینانه است. مثلاً به تکه‌های کرکی روی فرش توجه می‌کنند یا از گرد و غبار معلق در هوا شکایت می‌کنند، از نورهای روشن خوششان نمی‌آید و حتی ممکن است از فلاش نور شدید بترسند. کودکانی که بیش از حد تحریک حسی دارند حتی می‌توانند ارتعاشات نور را در زیر نورهای فلورسنت متوجه شوند و کل اتاق برای آنها لرزش دارد.
افراد مبتلا به پرشنوایی اغلب خیلی سبک می‌خوابند، از صداهای غیرقابل پیش بینی ناگهانی می‌ترسند (مثلا زنگ تلفن، گریه کودک)، حتی ممکن است از طوفان، ازدحام جمعیت و کوتاه کردن مو وحشت زده شوند. معمولاً وقتی صدا برایشان دردناک است گوش‌های خود را می‌بندند، درحالی مع دیگران در اتاق ممکن است از صدای مزاحم آگاه نباشند. گاهی اوقات، کودکان دارای بیش حسی صداهای تکراری برای جلوگیری از صداهای مزاحم دیگر تولید می‌کنند.
اما کودکانی که حساسیت‌های حسی به ویژه بر اساس حس بویایی دارند، بوی انسان یا اشیا را نمی‌توانند تحمل کنند در حالی که خانواده آنها ممکن است از هیچ بویی خبر نداشته باشند. از آنجایی که حس بویایی را تجربه می‌کنند، از مردم دور می‌شوند و سعی می‌کنند همیشه یک لباس بپوشند. برای برخی از آنها، هر بو یا طعم غذایی می‌تواند بسیار قوی باشد و هر چقدر هم که گرسنه باشند از خوردن امتناع می‌کنند.
برخی از افراد مبتلا به اوتیسم نمی‌خواهند دیگران آنها را لمس کنند. وقتی مردم سعی می‌کنند آنها را در آغوش بگیرند، خود را کنار می‌کشند زیرا می‌ترسند لمس شوند. حتی کوچکترین لمس می‌تواند آنها را دچار حمله پانیک کند. اکثر این افراد ممکن است پوشیدن لباس را آزار دهنده بدانند. برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم نسبت به گرما/سرما بیش از حد واکنش نشان می‌دهند و از پوشیدن کفش اجتناب می‌کنند.
کودکان مبتلا به بیش حسی در اوتیسم دهلیزی در راه رفتن یا دویدن روی سطوح غیرصاف یا ناهموار و در تغییر جهت مشکل دارند. افرادی که دارای بیش حسی حس عمقی هستند بدن خود را در موقعیت‌های عجیبی نگه می‌دارند و در دستکاری اشیاء کوچک مشکل دارند.
بیشتر بخوانید: کاردرمانی اوتیسم
کلام پایانی
اگر نگران بیش حسی در اوتیسم کودک خود هستید، باید به دنبال یک کلینیک معتبر برای کاهش عوارض و مشکلات احتمالی او باشید. ما بهترین کلینیک کاردرمانی کرج یعنی کلینیک باقرزاده را شما معرفی می‌کنیم. این کلینیک از جدیدترین ابزارها برای درمان اوتیسم و تشخیص اوتیسم کرج بهره می‌برد و تا کنون رضایت بسیاری از افراد اوتیستیک و خانواده‌های آن را جلب نموده است.
همچنین کلینیک باقرزاده خدمات کاردرمانی در منزل کرج و گفتاردرمانی در منزل کرج را با بیشترین بازدهی اجرا می‌کند. شما عزیزان می‌توانید برای بهره مندی از خدمات بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در کرج، با شماره تماس درج شده در بخش تماس با ما ارتباط برقرار نمایید.
