اگر بخواهیم به گفتاردرمانی در فلج مغزی و فواید آن بپردازیم، ابتدا باید گریزی بر کلیت گفتاردرمانی داشته باشیم. گفتاردرمان‌های حرفه‌ای رشد فرد را ارزیابی می‌کنند و اختلالات موجود را درمان می‌کنند. این مشکلات ممکن است با گفتار، زبان و بلع مرتبط باشند. یک گفتاردرمانی موفق ارتباطات و کنترل عضلات را بهبود می‌بخشد، جویدن و مشکلات غذایی مثل ترشح بزاق را اصلاح می‌کند و می‌تواند بر روی یک بیماری مثل فلج مغزی تاثیر مثبت ایجاد کند. گفتاردرمانی در فلج مغزی یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل این بیماری است.
گفتار به معنی توانایی تولید صدا است و زبان با درک و به اشتراک گذاشتن ایده‌ها مرتبط است. گفتاردرمانی در فلج مغزی به بیماران کمک می‌کند در هر دو زمینه مهارت پیدا کنند. به این منظور گفتاردرمان روش‌های درمانی را به کار می‌برد تا چالش‌های زبانی و گفتاری را مورد هدف قرار دهد و به بیماران کمک می‌کند با چالش‌های خود کنار بیایند.
گفتاردرمانی در فلج مغزی چگونه به کودکان کمک می‌کند؟
رشد زبانی و گفتاری کودکان معمولاً از یک الگوی خاص پیروی می‌کند. کسانی که فلج مغزی دارند ممکن است طبق انتظار رشد نداشته باشند. بنابراین تنها راه حل برای تشخیص و حل مشکلات زبانی و گفتاری کودک، استفاده از گفتاردرمانی در فلج مغزی است. مشکلات گفتاری عموماً شامل:
- اختلال تلفظ: فلج مغزی ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در حرکات دهانی و ضعف‌های سر، گردن، صورت و گلو شود. این مشکلات کودک را با تولید صدا، تشکیل واژه‌ها و بیان واژه‌ها ددچار مشکل می‌کند. بنابراین کودکی که که به فلج مغزی مبتلاست، در تلفظ اختلال دارد و برای دیگران دشوار یا حتی غیر ممکن است گفتار او را متوجه شوند.
- اختلالات روان بودن گفتار: اختلالاتی مثل لکنت زبان، قطع جریان گفتار، خطاگویی ونامفهوم بودن گفتار برای مخاطبان از ویژگی‌های اختلال در روان بودن گفتار است.
- اختلالات مربوط به صدا: مشکلات مربوط به بم یا زیر بودن صدا یا سایر اختلالات زمانی اتفاق می‌افتند که افراد مبتلا به فلج مغزی بلندی، بم بودن و کیفیت صدای غیر عادی را تجربه می‌کنند. این عارضه تعامل اجتماعی را برای کودکان سخت می‌کند و ممکن است زمانی که او صحبت می‌کند ناراحتی را برایش به وجود بیاورد.
- نارساگویی : مبتلایان فلج مغزی گاهی در حرکات عضلاتی که در گفتار نقش دارند دچار اختلال می‌شوند. این نواحی شامل زبان، دهان، لب‌ها و غب غب هستند. برخی از علائم این اختلال شامل: من من کردن، تاخیر در گفتار، ریتم و زیر یا بم بودن صدا می‌باشد.
- اختلالات بلع: مشکلات مربوط به بلع، قورت دادن و هضم غذا از دهان تا معده را شامل می‌شود. علائم این اختلال شامل:
- مشکل در بلع و هضم درست غذاها
- ریختن آب دهان
- سرفه یا استفراغ
- برگشت غذا
- سوزش معده مقطعی
- ممکن است فکر کنید که مشکلات بلع به گفتاردرمانی مربوط نیست. اما اگر این مشکلات به فلج مغزی ارتباط داشته باشند، گفتاردرمانی در فلج مغزی به حل سریع‌تر آن کمک می‌کند.
- اختلال زبان پریشی: در این اختلال بخشی از مغز که کنترل زبان و گفتار را به دست دارد، دچار آسیب می‌شود. زبان پریشی منجر به مشکلاتی در شنیدار، گفتار، نوشتار و تلفظ می‌شود. علائم این اختلال شامل دشواری در گفتار، دشواری در درک ارتباطی، دشواری در خواندن و نوشتن و استفاده از کلمات نابجا است.
- علاوه بر این مشکل در تولید صدا، واژه‌ها و عبارت‌ها در پی فلج مغزی ممکن است مشکلات زبانی را هم ایجاد کند که به گفتاردرمانی احتیاج داشته باشد. این دشواری‌ها شامل:
- دشواری‌های شنیداری: این مشکل مربوط به دریافت زبانی است که به معنی اختلال در پردازش و درک زبان است که چالش هایی را برای فرد در پی دارد. گفتار درمانی باعث می‌شود مهارت‌های شناختی و ادراکی مورد نیاز برای درک مفهوم زبان و گفتار سایر افراد در کودک تقویت شود.
- اختلال بیانی : دشواری در قرار دادن کلمات در کنار هم برای اظهار ایده‌ها بر روی تعامل با دیگران و برقراری ارتباط موثر با دیگران اثرگذار است. اختلالات بیانی ممکن است منجر به دایره لغات ضعیف یا استفاده نامناسب از زبان برای تعاملات اجتماعی منجر شود.
- اختلالات شناختی- ارتباطی: مشکلات زبانی که توسط کودکان فلج مغزی تجربه می‌شوند شامل دشواری در ارتباط و ضعف مهارت‌هایی مثل حافظه، حل مسئله، احساسات، برنامه ریزی و عملکرد شناختی هستند.
بیشتر بخوانید: علائم فلج مغزی
مزایای گفتاردرمانی در فلج مغزی
گفتاردرمانی در فلج مغزی مزایای همه جانبه‌ای برای کنترل و درمان فلج مغزی دارد. این پروسه نه تنها ارتباطات و برهم‌کنش‌های اجتماعی را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند برای تقویت کنترل عضلات صورت و دهان هم به کار رود.
اختلالات بلع یا دشواری در غذا خوردن که در پی فلج مغزی ایجاد می‌شوند، بر زندگی این افراد به طرق مختلف تاثیر می‌گذارند. این عارضه شامل مشکلاتی در بلغ، جویدن، استفراغ، سرفه و یا حتی نوشیدن می‌شود. تنظیم وزن بدن و تغذیه ممکن است در این حالت برای کودکان مبتلا به فلج مغزی مشکل باشد و نگرانی‌هایی را در مورد رشد کودک به وجود بیاورد.
درمان بلع و تغذیه توسط گفتاردرمان حرفه‌ای انجام می‌شود و چالش‌های فیزیکی و غذایی را برای کودک به وجود می‌آورد. علاوه بر این گفتاردرمانی بر حسب نیازهای بیمار، گفتاردرمانی به والدین و اعضای خانواده کمک می‌کند. علائم فلج مغزی یکسان نیستند و هر خانواده‌ای ممکن است با چالش‌های خاصی مواجه شود. درمانگر‌ها نیازهای بیمار را از نظر گفتاری و زبانی بررسی می‌کند. این روش‌ها اگر به صورت درست مورد استفاده قرار بگیرند، استرس مراقبان را کاهش می‌دهد و مراقبت را برای آنها راحت می‌کند.
گفتاردرمانی در فلج مغزی بر ارتباط تاثیر می‌گذارد و ارتباط اصلی‌ترین پل برای ارتباط بین بیمار و مراقبان اوست. متاسفانه فلج مغزی گاهی اوقات بر توانایی پردازش، درک و پاسخ‌‌های فرد تاثیر می‌گذارد و آنها را دچار اختلال می‌کند. گفتاردرمانی به مددجویان کمک می‌کند راحت‌تر ارتباط برقرار کنند و واضح‌تر نیازهایشان را با والدین، معلم‌ها و اعضای خانواده ابراز کنند.
گفتاردرمانی رشد در برخی نواحی را مورد هدف قرار می‌دهد که شامل:
- تولید صداها، واژه‌ها و واژها
- زیر و بم بودن صدا
- تنظیم بالا و پایین صدا
- شنیدار و احساس
- بیان و تلفظ
- دایره واژگان
- درک و فهم
- کیفیت شنیدن
- جویدن و بلع
زمانی که مهارت‌های ارتباطی تقویت می‌شود، فرد مبتلا به فلج مغزی اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کند و راحت‌تر در انواع فعالیت‌ها شرکت می‌کند. درمان موثر باعث می‌شود رشد حسی و شناختی مناسب برای مددجو تامین شود. همچنین تقویت مهارت‌های اجتماعی و کمک به کودکان برای ایفای نقش در فعالیت‌هایشان با گفتاردرمانی در فلج مغزی ممکن می‌شود. گفتاردرمانی در عرصه‌های زیر به بیمار فلج مغزی کمک می‌کند:
- اعتماد به نفس و عزت نفس
- میل به برهم کنش اجتماعی
- یادگیری و ارتباط در مدرسه
- ابراز افکار و ایده‌ها
- استقلال
- حل مسئله
- کیفیت کلی زندگی
بیشتر بخوانید: اختلال تلفظ
چه انتظاراتی از گفتاردرمانی در فلج مغزی داشته باشیم؟
گفتاردرمان قبل از توصیه تمرین‌های گفتاری و زبانی یک ارزیابی کامل را برای سنجش توانایی‌ها و محدودیت‌های مددجود در نظر می‌گیرند. پس از آن انواعی از تکنیک‌های درمانی که با اهداف درمانگر مرتبط هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند. زمانی که مداخلات مناسب به کار برده شوند، یک ارزیابی و تست جامع اتخاذ می‌شود که بازخوردهای حیاتی مددجو را ملاحظه می‌کند. اینکار به سنجش موفقیت توسط گفتاردرمان کمک می‌کند.
از آنجایی که کلینیک گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده به عنوان بهترین کلینیک گفتاردرمانی کرج انواع مداخلات درمانی را در نظر گرفته و از آنها استفاده می‌کند، قادر است مناسب‌ترین و بهترین روش را برای گفتاردرمانی در فلج مغزی در مددجویان اتخاذ کند و آن را تنظیم کند.
بیشتر بخوانید: لکنت زبان
تمرین‌های گفتاردرمانی
همانطور که گفتیم گفتاردرمانی در فلج مغزی شامل انواع مختلفی از روش‌هاست که انواع مشکلات بلع، افزایش عملکرد کنترل حرکات دهان، تسهیل ادراک و ارتباطات است. تکنیک‌هایی که در این روش به کار می‌روند به نیازهای هر بیمار بستگی دارند. بنابراین درمان می‌تواند شامل:
- تمرین‌های بلع
درمان بلع و غذا خوردن به منظور تسهیل حرکات دهان طراحی شده است. گفتاردرمان در این تکنیک از تمرین‌هایی برای کمک به بلع استفاده می‌کند که ممکن است شامل ماساژ صورت، لب، زبان و فک است. درمان شامل تقویت عضلات فک و صورت به منظور بهبود غذا خوردن، نوشیدن، بلع است.
- تمرین‌های فک، لب و زبان
ضعف عضلانی و عدم تعادل در تنظیم حرکات دهان به ارتباط، برهم کنش اجتماعی، مشکلات غذایی و غذا خوردن وابسته است. گفتتردرمانی به منظور تقویت ۱عضلات به منظور ایجاد مقاومت در دهان و افزایش قدرت و کنترل عضلات دهان به کار می‌روند. همچنین مصرف غذاهایی که به جویدن احتیاج دارند به منظور تقویت عضلات دهان در این تمرین‌ها توصیه شده می‌شوند.
- درمان تلفظ
یکی دیگر از تکنیک‌هایی که در گفتاردرمانی در فلج مغزی نقش دارد، درمان تلفظ است. انتخاب تکنیک مناسب، مهم‌ترین بخش این تمرین است. با تمرین‌های مداوم، گفتاردرمان به مددجو نشان می‌دهد که گونه زبان و دهان با هم کار می‌کنند و صداها و واژه‌ها را تولید می‌کنند. آینه‌ها در اغلب موارد برای کمک به کودک و یادگیری کنترل حرکات صورت مفید هستند.
- تمرین‌های تنفسی
دم و بازدم و سوت زدن به تقویت عضلات دهان برای شکل‌گیری مناسب دهان برای تولید صداهای خاص مفید است. تمرین‌های تنفسی منجر به تقویت عضلات شکم و کنترل بهتر تنفس در بیماران فلج مغزی کمک می‌کند.
- هماهنگی زبانی و کلمات
گفتاردرمان از عکس‌ها، کتاب‌ها و چیزهای مختلف برای تسهیل رشد زبانی استفاده می‌کند. به عنوان مثال زمانی که گفتاردرمان با یک کودک صحبت یا بازی می‌کند، مدل زبان و الگوهای اجتماعی کودک را اصلاح می‌کند تا کودک از نظر دایره واژگان و مهارت قواعد زبانی تقویت شود.
- استفاده از فلش کارت‌ها
این فعالیت به عنوان یک بازی و سرگرمی می‌توان به کودک و گفتاردرمان کمک کند تا روی صداهایی که در آنها مشکل دارند تمرکز کنند. فراهم نمودن بازی‌هایی که به بیماران کمک کنند در طول درمان هیجان داشته باشند، بسیار مفید است و از خسته شدن جلوگیری می‌کند.
- تمرین‌های آینه‌ای
این مدل از درمان به کودکان کمک می‌کند حرکات دهان خود و صداهایی که تولید می‌کنند را درک کنند. این باعث بهبود مشکلات گفتاری و زبانی می‌شود.
سخن پایانی
همانطور که متوجه شدیم گفتاردرمانی در فلج مغزی یکی از ضروری‌ترین روش‌ها برای کنترل این بیماری و بهبود عملکرد است. این روش درمانی به بیماران کمک می‌کند زندگی عادی‌تری داشته باشند و از مزایای زندگی خود بیشتر بهره مند شوند. به این منظور کمک گرفتن از یک کلینیک درمانی معتبر قطعاً مفید است. کلینیک گفتاردرمانی باقرزاده، بهترین کلینیک گفتاردرمانی کرج است که با سال‌ها سابقه قادر است بهترین نقش را در بهبود انواع مددجویان ایفا کند.
همچنین خدمات گفتاردرمانی در منزل که بسیارمهم است، در این کلینیک اجرا می‌شود. شما عزیزان می‌توانید برای کمک گرفتن از معتبرترین کلینیک گفتاردرمانی کرج با قسمت تماس با ما، ارتباط برقرار نمایید.
