اگرچه تاخیر گفتار در میان کودکان اوتیسم بسیار شایع است اما در کسانی نیز که اوتیسم ندارند شایع است. البته تفاوت‌های زیادی بین تاخیر گفتاری اوتیسم و تاخیر گفتاری در افراد دیگر وجود دارد. در بسیاری از موارد تفاوت‌های موثری که بین این اختلالات وجود دارد توسط کسانی که متخصص نیستند قابل تشخیص نیست. بنابراین برای اینکه بفهمیم دیر حرف زدن از علائم اوتیسم است یا خیر، باید اطلاعات بیشتری داشته باشیم.
اغلب تاخیرهای گفتاری خاص همیشه باعث نگرانی می‌شوند اما همیشه یک نشانه اوتیسم نیستند و از این لحاظ نگران‌کننده نیستند؛ مگر اینکه توسط کارشناسان و متخصصان تشخیص داده شوند. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی کرج است که می‌تواند کمک زیادی به تشخیص تاخیر گفتاری اوتیسم بکند. تا انتها با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: لکنت زبان
تاخیر گفتاری اوتیسم چه فرقی دارد؟
زمانی که کودکان معمولی رشد می‌کنند، به سرعت یاد می‌گیرند که ارتباط کلید اصلی رسیدن به چیزی است که می‌خواهند. خردسالان مدت‌ها قبل از اینکه یاد بگیرند از زبان کلامی استفاده کنند، ارتباط چشمی برقرار می‌کنند، لبخند می‌زنند، صداهایی تولید می‌کند، به چیزهای مختلف اشاره می‌کنند و بسیار تلاش می‌کنند تا منظورشان را به بزرگ‌ترها برسانند.
در طول زمان، کودکان عادی یاد می‌گیرند که از زبان کلامی استفاده کنند تا نتایج مثبتی بگیرند. به علاوه کودکان با رشد طبیعی:
- با پاسخ‌های اجتماعی مثل بغل کردن یا لبخند زدن تحریک می‌شوند.
- به صورت طبیعی حرکات افرادی که اطراف آنها هستند را تقلید می‌کنند.
- زمان زیادی را برای مشاهده کردن مردم و مشاهده اتفاقاتی که رخ می‌دهند سپری می‌کنند.
- به شدت مایل‌اند در اجتماع قرار بگیرند و زمانی که تنها می‌شوند سریع بی حوصله می‌شوند.
تمام این‌ها در حالی است که کودکان اوتیسم چالش‌های مربوط به ارتباطات اجتماعی را دارند. کودکانی که اوتیسم با عملکرد بالا دارند ممکن است نسبت به بسیاری از افرادی که اوتیسم شدید دارند اجتماعی‌تر باشند. علاوه بر این برای مثال یک کودک اوتیسم:
- ممکن است به وسیله علایق خودش تحریک به برقراری ارتباط شود تا پاسخ‌های اجتماعی
- به ندرت حرکات و گفتار دیگران را تقلید می‌کند.
- بیشتر به چیزها علاقه داشته دارد تا افراد.
- زمانی که او را با چیزی که به آن علاقه دارند تنها بگذارید خیلی راحت و راضی‌تر است.
تمام این تفاوت‌ها منجر به رفتارها، علایق و نتایج متفاوت شود و در نهایت تاخیر گفتار را ایجاد کند. کودکان اوتیسم حتی ممکن است زمانی که از روش‌های ارتباطی غیر کلامی (مثل نشان دادن، لبخند زدن، زبان بدن و …) استفاده می‌کنند بیشتر آزرده شوند. آنها معمولا علاقه کمتری به ارتباطات اجتماعی دارند و این در خردسالان ممکن است به عنوان یکی از علائم اوتیسم تشخیص داده شود.
بیشتر بخوانید: اختلال تلفظ
علائم تاخیر گفتار اوتیسم
تفاوت‌هایی که بین تاخیر گفتاری اوتیسمی و سایر تاخیرهای گفتاری وجود دارد، تقریبا به راحتی تشخیص داده می‌شود. در ادامه به شما در تشخیص اولیه اوتیسم از طریق تاخیر گفتار کمک می‌کنیم.
کودکی را فرض کنید که تا سن دو سالگی اصلا صحبت نمی‌کند. اما علی رغم اینکه هنوز از کلمه‌ای استفاده نمی‌کند، صداهایی را تولید می‌کند و از زبان بدن خود برای برقراری ارتباط با افرادی که اطراف او هستند استفاده می‌کند. او با دست به اشیا اشاره می‌کند، افراد را به سمت چیزی که می‌خواهد می‌کشد و با سایر افراد بازی می‌کند. او به صورت فعال از بازی با والدین خود لذت می‌برد و زمانی که تنها می‌ماند خسته می‌شود و ممکن است چرت بزند.
کودک دیگری را فرض کنید که همسن کودک قبلی است (یعنی دو سال دارد). او تنها از چند کلمه استفاده می‌کند اما از آنها برای برقراری ارتباط و تعامل با دیگران استفاده نمی‌کند. به جای آن او کلماتی را بارها و بارها تکرار می‌کند و با خودش می‌گوید. او هنوز نفهمیده است که چگونه باید از حرکات بدن، صداها و کلمات طوری استفاده کند که در ارتباط با دیگران موثر باشد. والدین او تقریبا غیر ممکن می‌دانند که بتوانند توجه او را برای بیشتر از چند ثانیه جلب کنند. در مورد این کودک بهتر است ارزیابی‌های مربوط به اختلال طیف اوتیسم را طی کنیم.
کودک اول ممکن است تاخیر گفتار داشته باشد که نیازمند برخی اقدامات سریع است. احتمالاتی که می‌توان در نظر گرفت شامل اختلال شنوایی، کنش پریشی گفتاری و مشکلات شناختی و رفتاری است. البته در صورت مشاهده این علائم نباید محدود به این مشکلات فکر کنید و بهتر است به کلینیک گفتاردرمانی مراجعه کنید. اما کودک دوم علی رغم اینکه از چند کلمه استفاده می‌کند، علائم اوتیسم را نشان می‌دهد. به همین دلیل است که گفتیم تشخیص تاخیر گفتار در اوتیسم و تمایز آن از سایر تاخیرهای گفتاری ساده است.
بیشتر بخوانید: حرف نزدن کودک 2 ساله
علائم گفتاری اوتیسم
همانطور که تا اینجا متوجه شدیم، باید گفت که تاخیر گفتاری می‌تواند یکی از علائم اوتیسم باشد؛ اگر در کنار علائم دیگر بروز پیدا کند. علاوه بر تاخیر گفتاری و دیر حرف زدن کودک، چند مشکل ارتباطی دیگر نیز وجود دارد که می توان آن را به عنوان علائم اوتیسم در نظر گرفت. به طور کُلی کودکان اوتیسم علائم زیر را نشان می‌دهند:
- کند بودن یا ضعیف بودن در پاسخ نسبت به صدا کردن اسم خود یا هر علامت کلامی که برای جلب توجه آنها استفاده می‌شود.
- عدم یا رشد ناکافی در حرکات بدن و زبان بدن (مثل اشاره کردن و نشان دادن چیزها به سایرین)
- زمزمه کردن در اولین سال زندگی و بعد متوقف کردن آن
- رشد زبانی با سرعت کم
- آموزش ارتباط با استفاده از تصاویر و زبان بدن اختصاصی خودشان
- صحبت کردن تنها با یک کلمه یا تکرار عبارات تکراری؛ به طوری که به نظر می‌رسد کودک در ترکیب کلمات هم معنی و ساختن یک جمله مشکل دارد.
- تکرار کلمات یا عباراتی که می‌شوند که به عنوان یک اختلال به نام اکولالیا شناخته می‌شود.
- استفاده از کلماتی که ممکن است بی‌معنی، بی‌جا و یا بیهوده به نظر می‌رسند. البته ممکن است افرادی که با کودک آشنایی کامل دارند معنی این کلمات بی‌معنی را بفهمند اما سایرین متوجه آنها نشوند.
سوالات متداول درباره تاخیر گفتاری
کودکان مبتلا به اوتیسم در چه سنی حرف زدن را شروع می‌کنند؟
تاخیر گفتار ممکن است در کودکان مبتلا به اوتیسم به صورت جدی وجود نداشته باشد. اما مسئله‌ای که در ادامه به آن می‌پردازیم ممکن است به صورت گسترده در کودکان مبتلا به اوتیسم دیده شود: برخی از آنها زودتر از کودکان عادی شروع به حرف زدن می‌کنند و برخی از آنها حتی تا بزرگسالی بدون کلام می‌مانند. بر اساس تحقیقات مختلف، کودکان اوتیسم معمولا ساختن کلمات را در 3 سالگی آغاز می‌کنند در حالی که کودکان با رشد طبیعی در حدود 12 تا 18 ماهگی اولین کلمات خود را بیان می‌کنند.
بیشتر بخوانید: حرف زدن کودک 4 ساله
چگونه یک کودک مبتلا به اوتیسم که نمی‌تواند صحبت کند، یاد می‌گیرد که ارتباط برقرار کند؟
توانایی برقراری ارتباط کلامی تقریبا در 25% از کودکان مبتلا به اوتیسم وجود ندارد. این کودکان می‌توانند با زبان اشاره یا نشان دادن تصاویر ارتباط برقرار کنند. تکنیک‌های مختلف گفتاردرمانی می‌تواند به حرف زدن کودک کمک کند و در غیر این صورت برقراری ارتباط بدون استفاده از کلام را به کودک آموزش دهد.
بیشتر بخوانید: کاردرمانی اوتیسم
سخن پایانی
تاخیر گفتار و تفاوت‌های آن بین اختلالات مختلف و اوتیسم، ممکن است طوری باشد که حتی فرد بعد از استفاده از مهارت‌های کلامی مشکلات موثری داشته باشد. کودکان اوتیسم ممکن است از الگوهای کلامی مختلفی استفاده کنند و در هنگام درک یا استفاده از زبان بدن هم مشکل داشته باشند. آنها ممکن است صداها و کلمات را برای راحت کردن و آرام‌سازی خودشان استفاده کنند و از معنی آنها برای ارتباط استفاده نکنند.
البته اختلال گفتار به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده اوتیسم باشد. اگر شما در مورد تاخیر گفتار در کودک خود نگران هستید (حتی اگر پزشک او نگران نیست)، بهترین راه‌حل این است که او را ارزیابی کنید. اگر کودک شما علائم اوتیسم در کودکان را داشته باشد باید تحت درمان قرار بگیرد و بهتر است هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرد. این کار شانس یادگیری مهارت‌های ارتباطی صحیح و طبیعی را در کودک افزایش می‌دهد.
کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک کاردرمانی و گقتاردرمانی در کرج است که می‌تواند به شما در تشخیص، مداخله و درمان اوتیسم کمک کند. این کلینیک از به‌روزترین و علمی‌ترین روش‌های ثابت شده در جهان استفاده می‌کند و شما بعد از مراجعه به این کلینیک قطعا احساس رضایت می‌کنید. یکی از خدمات بی‌نظیر مرکز درمانی باقرزاده، خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل است. شما عزیزان می‌توانید با تماس با شماره تماس کلینیک باقرزاده از مشاوره تخصصی رایگان استفاده کنید. سلامت و پیروز باشید.
