زمانی که یکی از اطرافیان ما که او را دوست داریم به عنوان فرد مبتلا به اوتیسم تشخیص داده میشود، بسیار طبیعی است که علت اوتیسم را بپرسیم. متاسفانه هنوز تمام پاسخهای مربوط به این سوال مشخص نشده است. تشخیص اوتیسم بر اساس مشاهده برخی رفتارهای خاص طراحی شده است. تا کنون متخصصان موفق به طراحی یک تست بیولوژیکی قابل اعتماد برای تشخیص این اختلال نشدهاند. امروزه ممکن است بشنوید که اوتیسم یک اختلال منفرد نیست و از عوامل مختلفی ناشی میشود. این مسئله به این کمک میکند تمام علائم اوتیسم را بشناسیم و شدت آن را تعیین کنیم.
همانطور که قبلا هم گفتیم علیرغم تحقیقات گسترده، علت یا علتهای اصلی اوتیسم هنوز هم مشخص نیست. این درحالی است که همین تحقیقات نشان میدهند که عوامل اصلی ابتلا به این اختلال شامل فاکتورهای محیطی، رشدی و ژنتیکی است. البته نکته مثبت این است که میدانیم چه چیزی علت اوتیسم نیست و این بسیار کمککننده است. برای آگاهی بیشتر در مورد دلایل اوتیسم، تا انتهای این مطلب با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده همراه باشید.
چه چیزی میتواند علت اوتیسم باشد؟
به طور کُلی میتوان گفت که اوتیسم شدیداً وابسته به ژنتیک فرد است.
در خانوادههایی که یک کودک اوتیسم دارند، متولد شدن یک کودک اوتیسم دیگر بسیار محتمل است. البته این مورد تنها در مقایسه با کُل جمعیت است. در واقع میتوان گفت که تنها ریسک این تولد بالاتر از دیگران است. احتمال متولد شدن دومین کودک اوتیسم تقریبا 20 درصد است.
ریسک متولد شدن یک کودک اوتیسم در خانوادهای که اعضای آن مبتلا به اوتیسم هستند بسیار بیشتر است.
تحقیقاتی که بر روی دوقلوها انجام شده است، نشان میدهد که در دوقلوهای همسان احتمال اینکه هر دو فرد مبتلا به اوتیسم باشند (در صورتی که یکی از آنها اوتیسم داشته باشد) نزدیک به 77% است. این نشان میدهد که علت اوتیسم تا حد بسیار زیادی میتواند ژنتیکی باشد. البته در دوقلوهایی که همسان نیستند و ژنتیک تقریبا متفاوتی دارند، احتمال ابتلای هر دو نفر بسیار کمتر است.
اگر کلمه اوتیسم و ژنها را در گوگل جستجو کنید، به مقالات زیادی در این مورد دسترسی پیدا میکنید. متاسفانه تنها چیزی که الان مشخص است، این است که صدها ترکیب ژنتیکی میتوانند منجر به اوتیسم شوند. برخی از این عوامل ژنتیکی تنها در صورتی که با عوامل محیطی سازگار شوند، بروز پیدا میکنند و باعث به وجود آمدن اختلال اوتیسم میشوند. البته توجه داشته باشید که اگر علت اوتیسم ژنتیکی باشد، لزوما این اختلال از کودکی بروز نمییابد و به شرایط مختلفی بستگی دارد.
داشتن پدر و مادر مسن ممکن است یک علت اوتیسم باشد
شواهد روز افزونی نشان میدهند که والدینی که مسنتر هستند (بیش از 45 سال) ریسک بیشتری برای داشتن یک فرزند مبتلا به اوتیسم قرار دارند. البته یک قانون کُلی هم این است که هرچه سن والدین بیشتر باشد، احتمال تولد کودکی که اختلالات رشدی یا سایر اختلالات را دارد بیشتر است. اگرچه مهمترین علت اوتیسم ژنتیک است، اما مادران مسن ریسک بارداری بیشتری دارند. در واقع علت ابتلای کودک به اختلالات مختلف (مثل اوتیسم) در مادرانی (گاهی هم پدرانی) که بیشتر از 45 سال سن دارند ممکن است همین سن زیاد والدین باشد.
بارداری و تولد
بارداری و در موارد کمتری تولد (زایمان) میتوانند بازههای زمانی خاصی باشند که بر مشکلات رشد مغز نوزاد تاثیر بگذارند. عفونتهای ویروسی یا باکتریایی مادر ممکن است در دوران بارداری به کودک منتقل شود و ریسک ابتلا به اوتیسم را در کودک افزایش دهد؛ اگرچه این فاکتور بسیار جزئی و جانبی است که بر سایر فاکتورها تاثیر میگذارد.
سایر عوامل در مادر کودک که ممکن است به اوتیسم مرتبط باشد، شامل کمبود ماده فولیک اسید، دیابت بارداری و استفاده از برخی داروها مثل داروهای ضد افسردگی است. اما هیچ شواهدی بر تاثیر قطعی این عوامل یا مشابه آنها بر اوتیسم دلالت نمیکند. همچنین قابل ذکر است که مصرف مولتی ویتامینهای موثر میتواند باعث کاهش ریسک این بروز اختلال در بارداری شود.
عوامل محیطی موثر بر اوتیسم
همانطور که قبلا هم گفتیم فاکتورهای محیطی میتوانند مهمترین علت اوتیسم باشد. معمولا عوامل محیطی در کنار فاکتورهای ژنتیکی تاثیرگذار باشند. در سالهای اخیر تحقیقات در مورد عوامل محیطی که اهمیت زیادی در ابتلا به اوتیسم دارند، انجام شده اما هنوز شواهد عینی که آنها را ثابت کند وجود ندارد.
چه چیزی نمیتواند علت اوتیسم باشد؟
برخی شایعات در این مورد وجود دارد که بر طبق آنها بعضی از عوامل محیطی مختلف میتوانند به اوتیسم منجر شوند. این در حالی است که بر روی این موارد تحقیقات زیادی انجام شده و این عوامل نه تنها ثابت نشدهاند، بلکه اصلا نمیتوانند علت اوتیسم باشند. در ادامه به برخی از آنها میپردازیم.
والدین نامناسب
گفتیم که ژنتیکی که والدین به کودک خود منتقل میکنند، میتواند یک علت اوتیسم باشد. اما در یک دوره چند ساله بین سالهای 1950 تا 1970 میلادی تصور بر این بود که مشکلات روانشناسی و مراقبتی والدین (به خصوص مادر) ممکن است به اوتیسم منجر شود. خوشبختانه امروزه شواهد متعددی نشان میدهند که والدین نامناسب هیچ تاثیری بر اوتیسم ندارند و این اختلال مربوط به رشد کودک است که دلایل ژنتیکی دارد. بنابراین اگر کودک شما اوتیسم دارد، هیچ یک از کارها و یا حرف های شما بر اختلال او تاثیر نداشته است. پس به جای اینکه به توصیههای غیر علمی افراد ناآگاه گوش کنید، سعی کنید مطالب عملی را دنبال کنید.
واکسنها
نتایج تحقیقات و آزمایشهای علمی دقیق به طور کُلی تاثیر واکسنها بر اوتیسم را تکذیب میکنند. در سال 2014 یک تحقیق گسترده بر روی 2/1 میلیون کودک انجام شد که هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون آنها و اوتیسم پیدا نکرد. سازمان جهانی بهداشت، آژانس پزشکی اروپا، آکادمی پزشکان آمریکا و سایر گروههای پزشکی در سراسر جهان نتیجه گرفتهاند که هیچ ارتباطی بین واکسنها و اوتیسم وجود ندارد و این مسئله نمیتواند یک دلیل اوتیسم باشد. متاسفانه برخی ناباوران به علم پزشکی کمپینهای ضد واکسنی را به راه میاندازند که در اینترنت هم بسیار پرطرفدار است. انگیزههای این گروهها اصلا مشخص نیست و معمولا از هیچ شواهد عملی هم استفاده نمیکنند. اگر هنوز هم در مورد واکسنها نگرانی داشتید، میتوانید با یک پزشک متخصص اطفال یا یک کاردرمان مجرب صحبت کنید تا کاملا مطمئن شوید.
واکسنها برای مقابله جمعی در برابر بیماریها و محافظت از فرزندان ما بسیار مهماند و نباید در تزریق آنها کوتاهی کرد. بنابراین توصیه میکنیم از واکسنها به طور صحیح و با خیال آسوده استفاده کنید.
سخن آخر
اگر میخواهید به راحتی اوتیسم را تشخیص دهید و هر چه سریعتر به کودک خود کمک کنید، باید بهترین کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی را پیدا کنید. کاردرمانی کودکان بسیار مهم است و شما حتما باید از بهترین متخصصان استفاده کنید تا به سرعت علت اوتیسم و روش درمان آن را نیز بیابید و درمان را در بهترین حالت شروع کنید.کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده به عنوان بهترین کلینیک کاردرمانی در کرج از آغاز تا انتهای راه همراه شما خواهد بود؛ به طوری که این مرکز برای آسودگی هر چه بیشتر شما خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل کرج را نیز به فهرست سرویسهای خود اضافه کرده است. برای اطلاعات بیشتر در این مورد لطفا با شماره تماس درج شده در بخش تماس با ما ارتباط برقرار نمایید.