روش‌های درمانی ابتدایی برای درمان فلج مغزی، شامل دارودرمانی، روان درمانی و جراحی است. هدف از روش‌های درمانی مورد استفاده در بیماری فلج مغزی، کنترل علائم، کاهش درد و به حداکثر رساندن استقلال فرد و رسیدن به یک زندگی سالم است.

درمان فلج مغزی برای هر کسی که مایل به درمان علائم خاص خودش است، مناسب است. نوع روش درمانی که در بیماری فلج مغزی استفاده می‌شود به عوامل زیر بستگی دارد:

• شرایط و مشکلات فرد
• سطح اختلال
• محل مشکلات حرکتی فرد
• نوع فلج مغزی (اسپاسمی، هیپوتونیک،آتتوئید، آتاکسیک و ترکیبی)

ملاحظات قبل از درمان فلج مغزی

درمان کودکانی که مبتلا به فلج مغزی هستند، تنها روی ناتوانی‌های جسمی او تمرکز نمی‌کند. معیارها و جوانب دیگری مثل جوانب احساسی و اجتماعی نیز هستند که برای تامین یک زندگی ایده آل فرد مبتلا به فلج مغزی تاثیر دارند؛ از این رو انتخاب روش درمانی تا حدی به جوانب مختلف اختلال نیز بستگی دارد.

بسیاری از کودکان به ناتوانی‌هایشان عادت کرده‌اند؛ شما به عنوان والدین آن‌ها باید احساسات کودک را نیز در نظر بگیرید.

برخی روش‌های درمانی ممکن است اضطراب آور باشند و برای کودکان خوشایند نباشند. بنابراین بسیار مهم است که در مورد عواقب احساسی و فیزیکی کنترل فلج مغزی، با پزشک متخصص صحبت کنید؛ و مهم‌تر از آن صحبت کردن با خود کودک است.

علاوه بر این بسیار ضروری است که هزینه درمان را نیز در نظر بگیرید. بسیاری از خانواده‌ها از نظر مالی آماده هزینه‌های درمان نیستند اما آن را شروع می‌کنند. بنابراین بهتر است بیمه‌های درمانی، شرایط مالی خود و هزینه روش درمانی را در نظر بگیرید. خوشبختانه بیمه‌های تکمیلی و عادی فراوانی وجود دارند که می‌توانند به شما در پرداخت هزینه درمان فلج مغزی کمک کنند.

متخصص فلج مغزی

بسیار مهم است که تمام جوانب و آثار فلج مغزی را با توجه به تشخیص موثر فلج مغزی در کودک خود درمان کنید. یک درمان چند وجهی برای فلج مغزی که می‌تواند تمام علائم کودک را بهبود بخشد، می‌تواند به استفاده از یک تیم متخصص احتیاج داشته باشد.

متخصص اطفال کودک شما سرپرستی برنامه مدیریت و کنترل فلج مغزی در کودک شما را به عهده می‌گیرد. متخصصان اطفال می‌توانند مشکلات خاص کودک شما را تشخیص دهند و متخصصانی که برای درمان لازم‌اند را به شما پیشنهاد کنند.

انواع پزشکان متخصصی که کودک مبتلا به فلج مغزی ممکن است به آن‌ها احتیاج داشته باشد شامل:

• رفتاردرمان‌ها
• متخصصین اعصاب و روان
• کاردرمان‌ها
• متخصصان چشم
• فیزیوتراپ‌ها
• گفتاردرمان‌ها
• جراحان

متخصصان فلج مغزی به صورت منظم کودک شما را تحت نظر دارند تا روند بهبود و کنترل فلج مغزی در کودک را بررسی کنند.

نقش فیزیوتراپی در کنترل فلج مغزی

فیزیوتراپی معمولاً از سنین پایین آغاز می‌شود و باعث تقویت حرکت و افزایش استقلال کودک در انجام کارهای شخصی‌اش می‌شود. انواع فیزیوتراپی که به منظور بهبود فیزیکی کودک انجام می‌شود،به مشکلات و علائم خاص کودک بستگی دارد. فیزیوتراپی به صورت موثری می‌تواند کنترل فلج مغزی را تسریع بخشد و تقریباً ضروری است. فیزیوتراپی باعث بهبود قابلیت‌های زیر در افراد می‌شود:

• تعادل
• انعطاف‌پذیری
• تحرک و ثبات بدنی
• قدرت بدنی

زمانی که یک کودک فیزیوتراپی را آغاز می‌کند، درمانگر ابتدا مهارت‌های حرکتی او را ارزیابی می‌کند و کُل قابلیت تحرک او را بررسی می‌کند تا بهترین کنترل فلج مغزی را انتخاب کند. فیزیوتراپ یک برنامه درمانی شامل تمرین‌های قدرتی، حرکات کششی و تعدیل تون عضلانی  را اجرا می‌کند که تکنیک‌های آن بر اساس نیاز کودک انتخاب می‌شود.

تجهیزات تمرینی که در طول فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرد شامل وزنه‌ها، باندهای کشی، توپ‌های تعادلی و ماشین‌های تمرینی است که برای تقویت توده عضلات استفاده می‌شود. پَک‌های سرد و گرم اغلب به منظور آرام‌سازی و بهبود عضلات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فیزیوتراپ‌ها تلاش می‌کنند علائم فلج مغزی را هر چه زودتر بهبود بخشند تا از پیچیدگی‌های دردآوری مثل کبودی و کش آمدن عضلات در آینده جلوگیری کنند ( که در فلج مغزی اسپاسمی شایع هستند). تمرین‌های قدرتی برای کودکانی که مبتلا به فلج مغزی دیسکینتیک هستند مفید است؛ کسانی که دچار شلی و هایپوتونی عضلات نیز هستند‌.

اورتوتیک‌ها

اورتوتیک‌ها دستگاه‌هایی هستند که در طول فرایند بهبود فلج مغزی  مورد استفاده قرار می‌گیرند و تعداد زیادی از عضلات را تمرین می‌دهند.اسپیلنت و بریس و گچ گیری به کودکان به تون عضلانی بالا یا پایین کمک میکنند .

برای مثال کودکی که که دچار اسکولیوز است از بریس برای اصلاح راستای ستون فقرات  استفاده میکنند .این وسایل  تحرک، تعادل و رشد صحیح فیزیکی را تحریک می‌کنند.

نقش کاردرمانی در کنترل فلج مغزی

کاردرمانی به کودکانی که فلج مغزی دارند کمک می‌کند کارهای روزمره را خودشان مدیریت کنند. کاردرمان کودک را از نظر حرکتی، مهارت‌های زبانی و دهانی و ادراک ارزیابی می‌کنند. کاردرمانی تاثیر به سزایی در این افراد دارد و می‌تواند به فعالیت‌هایی مثل موارد زیر کمک کند:

• شانه زدن موها
• مسواک زدن
• باز و بسته کردن زیب
• باز و بسته کردن درب ظروف
• برداشتن اشیاء کوچک
• استفاده از قیچی
• نوشتن

کاردرمانی به کودکان اجازه می‌دهد برای داشتن یک زندگی روزمره عادی و مستقل تمرین کنند. مهارت‌هایی مثل تغییر حالت بدن، مدیریت مالی، رها کردن کارهایی خارج از دسترس و … آموزش داده می‌شود.

بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی مشکلات حسی دارند که رشد مهارت‌های حرکتی را برای آن‌ها سخت می‌کند. کاردرمانی می‌تواند به کودکان در حل این مشکلات حسی کمک کند. شایسته ذکر است که کاردرمانی برای کودکان شامل بازی درمانی و تشویق کودکان با استفاده از بازی نیز می‌شود. یکی از راه‌های درمان فلج مغزی در کودکان استفاده از بازی‌های مفید است. برای تماس با بهترین کلینیک کاردرمانی کرج، اینجا کلیک کنید.

نقش گفتار درمانی در کنترل فلج مغزی

بسیاری از افراد نمی‌دانند که داخل فرایند کنترل فلج مغزی، گفتاردرمانی نیز نقش موثری دارد. آسیب‌های مغری ممکن است بر بخش‌های تاثیر بگذارند که در تکلم نقش دارد.

گفتاردرمانی می‌تواند  به کودکان روش برقراری ارتباط درست را بیاموزد. گفتاردرمان می‌تواند مشکلات و اختلالات گفتاری و سایر مهارت‌های دهانی را شناسایی کند.

گفتاردرمانی همچنین می‌تواند مشکلاتی را که بر مهارت غذا خوردن و بلع تاثیر می‌گذارند را شناسایی و درمان کند. بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی ممکن است به این دلیل که جویدن برای آن‌ها سخت است، دچار سوء تغذیه شوند. همچنین قابل ذکر است که گفتاردرمان در تمام اختلالات گفتاری مثل اختلال تلفظ یا لکنت زبان دخالت می‌کند. در اغلب موارد درمان فلج مغزی بدون گفتاردرمانی غیر ممکن است.

روش های جانبی  برای درمان فلج مغزی

روش‌های جانبی مختلفی برای درمان فلج مغزی وجود دارد. پزشک کودک شما ممکن است استفاده از چندین روش جایگزین را در برنامه درمانی کودک قرار دهد؛ او معمولاً این کار را قبل از اینکه عدم کارایی روش‌های دیگر مشخص شود انجام  می‌دهد. روش‌های درمانی جانبی برای درمان فلج مغزی شامل:

• طب سنتی وطب سوزنی
• آب درمانی
• اسب درمانی
• موزیک درمانی

روش‌های درمانی جایگزین بر مهارت‌های تحرک کُلی و اهداف درمانی مشابه تمرکز دارند. متخصصان این زمینه می‌توانید بهترین تکنیک را برای تشخیص و درمان  فلج مغزی مشخص کنند. اما باید توجه داشته باشید که روش‌های در دسترس همیشه شامل تمام روش‌ها نیستند. برای کنترل فلج مغزی توصیه می‌کنیم با بهترین کلینیک گفتاردرمانی کرج ارتباط برقرار نمایید.

داروهای موثر در درمان فلج مغزی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های کنترل فلج مغزی استفاده از داروهاست. معمولاً افرادی که مبتلا به فلج مغزی هستند از داروهای مختلف برای کنترل وضعیت و شرایط خود استفاده می‌کنند. داروها می‌توانند هم مشکلات حرکتی، و هم مشکلات ثانویه مربوط به فلج مغزی را کنترل کنند.

انواع داروهایی که برای درمان  فلج مغزی به کار می‌روند به علائم کودک بستگی دارند. پزشکان تشخیص می‌دهند که کدام داروها می‌تواند برای کنترل فلج مغزی مناسب باشند و کدام داروها عوارض جانبی غیر ضروری دارند. داروهای فلج مغزی به منظور بهبود شرایط زیر استفاده می‌شوند:

• ریفلاکس اسید معده
• بی‌اختیاری
• حرکات غیر ارادی
• اختلالات تنفسی
• تشنج
• اسپاسم عضلانی
• رعشه

درمان عوارض مربوط به فلج مغزی

بسیاری از کودکانی که فلج مغزی دارند، شرایط ثانویه‌ای نیز دارند که نتیجه آسیب مغزی است. هر کدام از این شرایط ممکن است باعث بدتر شدن حال کودکتان شوند و جلوگیری از آن‌ ها برای ارتقا کیفیت زندگی لازم است.

تشنج

تشنج‌ها اختلالاتی هستند که به دلیل از دست دادن هوشیاری بسیار نگران کننده‌اند. تقریبا 43% از کودکانی که دچار فلج مغزی هستند، تشنج یا غش را تجربه می‌کنند. از آنجایی که تشنج می‌تواند شدت‌های مختلفی داشته باشد، روش‌های مختلفی نیز برای کنترل آن لازم است. درمان فلج مغزی و تشنج ناشی از آن با استفاده از دارو بسیار معمول است؛ اما در موارد ضروری جراحی مفیدتر است.

اختلالات ذهنی

آسیب مغزی که به فلج مغزی منجر می‌شود می‌تواند بر نواحی از مغز که مسئول ادراک مغز هستند تاثیر بگذارد. این مسئله باعث اختلالات ذهنی می‌شود. تقریبا 50 درصد از کودکانی که فلج مغزی دارند، دچار اختلالات ذهنی می‌شوند. کنترل فلج مغزی و عوارض اختلالات ذهنی آن معمولاً شامل ترکیبی از دارو و رفتاردرمانی یا کاردرمانی می‌شود.

ادم مغز

ادم مغز به ندرت اتفاق می‌افتد و منجر به جمع شدن مایع در جمجمه می‌شود. این عاضره می‌تواند باعث افزایش اندازه سر شود که ممکن است کشنده باشد. این عارضه که ممکن است ناشی از فلج مغزی باشد، معمولاً با استفاده از کاشت دریچه و جراحی بهبود می‌یابد.

مشکلات گوارشی

کودکانی که در جویدن و بلع مشکل دارند، ممکن است دچار مشکلات معدوی و گوارشی نیز بشنود که به روش درمانی موثر برای آموزش غذا خوردن احتیاج دارد. ریفلاکس اسید یک مشکل شایع  میان کودکانی است که فلج مغزی دارند و ممکن است منجر به اختلالات دیگری نیز شود. بنابراین برای کنترل این اختلال، ریفلاکس معده نیز باید تحت درمان قرار بگیرد؛ مشکلات گوارشی را می‌توان با استفاده از آموزش تکنیک‌های موثر غذا خوردن و داروها رفع کرد.

عفونت‌های ادراری

عفونت‌های ادراری افرادی که فلج مغزی دارند بسیار شایع است. کودکانی که فلج مغزی دارند اغلب با مشکل کنترل ادرار و ضعف عضلات کنترلی نیز مواجه‌اند. والدینی می‌توانند از عفونت ادراری با استفاده از تعویض منظم پوشک، حمام‌های منظم و رعایت بهداشت کودکان جلوگیری کنند.

اختلالات دیداری- شنیداری

آسیب‌های مغزی قبل، حین یا بعد از تولد بر حسب ناحیه‌ای که به آن آسیب وارد می‌کنند، می‌توانند منجر به از دست دادن شنوایی شوند.

روش‌های درمانی مناسب برای مشکلات دیداری ممکن است شامل حذف آب مروارید، اصلاح انحراف چشم و تجویز عین باشد. مشکلات شنوایی نیز ممکن است با تجویز سمعک یا کاشت حلزون گوش درمان شود. کنترل فلج مغزی با این روش‌ها اغلب اوقات ضروری است.

مشکلات دندان

برخی از کودکان مبتلا به فلج مغزی ممکن است مشکلات مربوط به دندان داشته باشند. عدم کنترل بر انقباض صحیح عضلات می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل گاز گرفتن زبان، شُل شدن عضلات و آسیب به مینای دندان شود. جراحی‌های دهانی و ارتودنسی به منظور حل این مشکلات ضروری است. بنابراین می‌توان گفت که دندانپزشک نیز می‌تواند به کنترل فلج مغزی کمک کند.

سخن آخر

کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک کاردرمانی کرج است که می‌تواند شما را برای درمان فلج مغزی راهنمایی کند. ضمناً این کلینیک خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل را نیز برای مددجویان عزیز در نظر گرفته است.  برای استفاده از خدمات کلینیک باقرزاده و دریافت مشاوره رایگان، توصیه می‌کنیم با شماره تماس درج شده در بخش تماس با ما سایت ارتباط برقرار نمایید.