در حال حاًضر هیچ داروی خاصی برای درمان اختلال طیف اوتیسم یا تمام علائم آن وجود ندارد. اما برخی داروهای اوتیسم میتوانند به بهبود علائم اختصاصی اوتیسم به خصوص برخی رفتارهای خاص کمک کند. معمولا متخصصان مختلف استفاده از داروهای مختلف را برای درمان برخی رفتارهای خاص مثل آسیب به خود، یا خشونت تجویز میکنند. به حداقل رساندن علائم به فردی که اوتیسم دارد اجاده میدهد بر روی چیزهای دیگر زندگی خود مثل ارتباطات و یادگیری تمرکز کند. تحقیقات مختلف نشان میدهند که داروهای اوتیسم زمانی بیشتری تاثیر را خواهند داشت که با رفتاردرمانی ترکیب شده باشند.
سازمان غذا و داروی آمریکا ثابت کرده است که داروهای ضد روانپریشی مثل ریزپریدون و آریپریپازول برای بهبود مشکلات و معلولیتهای مرتبط با اوتیسم در کودکانی با سنین خاص مفید است. البته والدین باید با پزشک یا درمانگر کودک خود در مورد هر دارویی که میتواند به این اختلال کمک کند، صحبت کنند. سایر داروهای اوتیسم اغلب برای کمک به بهبود علائم اوتیسم تجویز میشوند اما تاثیرگذاری آنها توسط سازمان مذکور تایید نشده است. البته تحقیقات زیادی در مورد داروهای مختلف انجام شده و در بسیاری از موارد نیازی به تایید این سازمان وجود ندارد. تاثیرگذاری بسیاری از داروهای اوتیسم بر روی افرادی که کمتر از 18 سال سن دارند، تایید نشده است و محققان به دنبال راههای امن برای اثبات این داروها هستند.
بسیاری از داروهای اوتیسم ریسکهایی را به همراه دارند که برخی از آنها واقعا جدی هستند. خانوادهها باید با دقت زیاد با درمانگران کودکان خود کار صحبت کنند تا از ایمنی این داروهای مصرفی کودک خود اطمینان یابند.
داروهای اوتیسم
همانطور که گفتیم بسیاری از داروهای اوتیسم برای بهبود علائم این اختلال به کار میروند. در ادامه برخی از این داروها را دستهبندی میکنیم:
داروهای سرتونینی
- این گروه از داروها ضد روانپریشی محسوب میشوند و برای درمان برخی مشکلاتی که باعث عدم تعادل مواد مختلف در بدن فرد میشوند، به کار میروند.
- این نوع از داروهای اوتیسم میتوانند شدت و دفعات رفتارهای تکراری را کاهش دهند. همچنین میتوانند موجب بهبود روند خستگی، استرس، افسردگی، کج خلقی رفتارهای پرخاشگرانه شوند. همچنین تقویت ارتباط چشمی نیز از آثار این داروهاست.
تری سایکلیکها
این داروها نوع دیگری از داروهای ضد روانپریشی هستند که برای درمان افسردگی و رفتارهای تکراری و وسواسی فرد اوتیسمی به کار میروند.
طبق پژوهشهای مختلف به نظر میرسد که این داروها عوارض جانبی کمتری از گروه قبل دارند. همچنین گاهی برای درمان برخی علائم در برخی افراد موثرترند.
داروهای مغزی
این داروهای اوتیسم بر روی مغز افرادی که آنها را مصرف میکنند تاثیر مستقیم میگذارند. تاثیر داروهای مغزی برای کاهش کج خلقی در افرادی که بین 5 تا 16 سال سن دارند، به اثبات رسیده است.
یکی دیگر از آثار این داروها کاهش بیش فعالی، رفتارهای تقلیدی و به حداقل رساندن پرخاشگری در کسانی است که به اوتیسم مبتلا هستند.
داروهای محرک
این داروها به افزایش تمرکز و دقت کمک میکنند و همچنین بیشفعالی را نیز کاهش میدهند. داروهای محرک به خصوص در افرادی که علائم خفیف اوتیسم را دارند، بسیار مفید هستند.
داروهای ضد اضطراب
این گروه از داروها میتوانند به تعادل اضطراب و اختلالاتی مثل فوبیا کمک کنند. معمولا کسانی که اوتیسم دارند با سطوح بالایی از ترس و استرس مواجهاند که داروهای ضد اضطراب در این موارد میتواند مفید باشد.
داروهای ضد تشنج
این داروهای اوتیسم باعث بهبود تشنج و اختلالات مربوط به آن میشوند (تشنج به واکنش مغزی گفته میشود که باعث خیره شدن فرد، تکانهای شدید و انقباض عضلانی میشود.). از آنجایی که تقریبا یک سوم افراد مبتلا به اوتیسم تشنج دارند، این داروها میتوانند کمک کننده باشند.
طراحی نقشه داروهای اوتیسم
متخصصان معمولا یک نقشه دارویی موثر را بر اساس ویژگیهای اختلال فرد در نظر میگیرند که بسیار کمککننده است. برخی داروهای اوتیسم ممکن است در چند هفته اول خود علائم را تشدید کنند. متخصصان ممکن است از دوزهای مختلف دارویی در ترکیبهای مختلف برای یافتن بهترین راهحل استفاده کنند. بهترین راهحل دارویی برای اوتیسم این است که یک برنامه یا نقشه از پیش تعیین شده داشته باشیم که با تمام فعالیتها و مشکلات فرد اوتیسمی هماهنگ باشد.
درمانگران، متخصصان و خانوادههای افراد اوتیسمی، باید با هم کار کنند تا از کیفیت و تاثیرگذاری داروهای اوتیسم اطمینان حاصل کنند. مواردی که باید در مورد نقشه داروهای اوتیسم به یاد داشته باشیم به شرح زیر است:
- پزشکان، درمانگران و خانواده فرد دارای اختلال باید با هم کار کنند تا در مورد نقشه دارویی هماهنگی کامل داشته باشند. این کار به ایمنی کودک شما نیز کمک میکند.
- نمیتوان هر دارویی را برای هر فردی استفاده کرد و برخی داروها میتوانند علائم را تنها در برخی اشخاص خوب کنند.
- یک فرد اوتیسمی ممکن است واکنش متفاوتی نسبت به فرد دیگر داشته باشد.
- برخی داروها ممکن است ریسکهای جدی را متوجه اشخاص کنند. بنابراین تستها و پیشبینیهای قبل از مصرف دارو ضروری هستند.
- داروهای اوتیسم گاهی میتوانند به بهبود رفتارها و مشکلات روانی کسانی که با اوتیسم درگیر هستند نیز منجر شوند.
- تصمیمات دارویی شما و پزشکان به نیازهای کودک شما، عوارض جانبی دارو و بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد.
چه زمانی باید درمانهای دارویی را برای اوتیسم در نظر بگیریم؟
تصمیمگیری در مورد اینکه چه زمانی باید درمانهای دارویی را برای اوتیسم در نظر بگیریم، میتواند سخت باشد. در این مورد شما باید فواید دارو و خطرات آن را برای کودکتان بسنجید و به نوعی آنها را در یک ترازو قرار دهید.
برای مثال شما باید با کاردرمانهای کودک خود در مورد داروهای مصرفی او صحبت کنید. موضوعات صحبت شما میتواند در مورد علائم کودک، روند بهبود یا عوارض دارویی باشد. اگر کودک به داروهای اوتیسم واکنش خاصی داشت یا اینکه در مدت معلوم هیچ بهبودی دیده نشد، باید حتما با پزشک کودکتان صحبت کنید. همچنین میتوانید با درمانگران و مشاوران مختلف صحبت کنید تا به یک نتیجه واحد و مشترک برسید.
داروهای اوتیسم چگونه به کودک کمک میکنند و چه عوارضی ممکن است داشته باشند؟
قبل از اینکه در مورد داروهای اوتیسم و نوع آن بر روی کودک خود تصمیم بگیرید، باید با پزشک او در مورد تاثیرات و عوارض جانبی آن صحبت کنید. در ادامه به تاثیرات مختلف این داروها اشاره میکنیم:
رفتار پرخاشگرانه
داروهایی مثل ریزپردون میتواند به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کودک شما کمک کند. این دارو در دسته داروهای ضد روانپریشی قرار دارد. عوارض جانبی این نوع از داروهای اوتیسم شامل:
- افزایش وزن، که گاهی اوقات بسیار زیاد است و جای نگرانی دارد.
- احساس خستگی و خوابآلودگی
- هذیان گفتن
عوارض جانبی که احتمال آنها کم است:
دست و پاهای خشک یا حرکات لرزشی این اعضا
تغییرات هورمونی به خصوص در هورمون پرولاکتین که ممکن است منجر به بزرگ شدن سینه شود.
تغییر در روند کارکرد کبد که ممکن است باعث افزایش چربی و قند خون شود. یکی از دلایل چاقی بعد از مصرف این داروها همین عامل است.
اضطراب و رفتارهای وسواسی
همانطور که گفتیم داروهای ضد روان پریشی میتوانند موجب کاهش استرس و اضطراب شوند. این داروها گاهی اوقات میتوانند رفتارهای وسواسی و تکراری نیز کاهش دهند. البته برای اینکه تاثیر دقیق این داروهای اوتیسم بر استرس و رفتارهای تکراری مشخص شود، تحقیقات بیشتری لازم است.
معمولترین عوارض جانبی داروهای ضد روانپریشی شامل:
- مشکلات معدوی (درد یا مشکلات گوارشی)
- مشکلات خواب
- احساس پریشانحالی و کج خلقی
همچنین افراد بالغ و نوجوانان میتوانند برخی مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی را نیز تجربه کنند. اخیرا پزشکان نگرانی خود را در مورد کسانی که کمتر از 25 سال سن دارند و از این داروها استفاده میکنند، اعلام کردهاند. بنابراین شما باید کودک خود را تحت نظر بگیرید و اگر عوارض این داروهای اوتیسم شدید بود، یا بیش از حد به طول انجامید، این موضوع را پزشک کودکتان در میان بگذارید.
رفتار بیش فعالی
محرکهایی مثل ریتالین و کنسرتا برای کمک به تمرکز و توجه کودکان ساخته شدهاند و با اختلالات بیشفعالی مقابله میکنند. این داروها میتوانند منجر به کاهش بیشفعالی در برخی کودکان اوتیسم نیز بشوند. این به کودکان کمک میکند تمرکز کنند و قبل از انجام هر کاری بیشتر فکر کنند. اصلیترین عارضه جانبی این داروی بیشفعالی این است که اشتها را کاهش میدهد. این بدان معنی است که کودکی از این داروها استفاده میکنند احتمالا نمیتواند به راحتی وزن اضافه کند یا حتی ممکن است وزنش کاهش یابد. سایر عوارض جانبی داروهای محرک شامل موارد زیر است:
- کجخلقی
- تیکهای عصبی
- افزایش رفتارهای تکراری
- اضطراب بیشتر
- افزایش رفتارهای بیشفعالانه
تشنج
همانطور که قبلا ذکر کردیم، بیش از یک سوم افرادی که اوتیسم دارند، در برخی از مراحل زندگی خود با تشنج درگیراند. برخی از آنها بیشتر از سایرین تشنج میکنند.
معمولا تشنجها با استفاده از داروهای ضد تشنج به راحتی قابل درماناند. داروهای ضد تشنج زیادی وجود دارد که بهترین آنها برای کودک به نوع تشنجهای او بستگی دارد. همچنین سایر داروهای اوتیسم و مشکلات دیگری که کودک با آنها مواجه است نیز در انتخاب نوع داروی ضد تشنج موثر است. معمولترین عوارض جانبی داروهای ضد تشنج شامل:
- خوابآلود شدن
- تغییر الگوهای رفتاری
- مشکلات گوارشی
مشکلات خواب
هورمونی به نام ملاتونین ریتم روزمره شما را تنظیم میکند و باعث میشود شبانه روز شما به لحاظ بیولوژیک 24 ساعت باشد. این ریتم روزمره به شما کمک میکند تا خواب خود را کنترل کنید؛ یعنی اینکه چه زمانی بخوابید و چه زمانی بیدار شوید توسط این هورمون تنظیم میشود. ملاتونین میتواند به افرادی که مشکلات خواب دارند کمک کند. برای مثال کسی که به خاطر برداشتن شیفت یا شب امتحان بیدار میماند، باید از ملاتونین استفاده کند. همچنین کسانی که اوتیسم دارند ممکن است به داروی ملاتونین احتیاج پیدا کنند. بنابراین ملاتونین هم یکی از داروهای اوتیسم به حساب میآید. سردرد و تهوع از اصلیترین عوارض جانبی این داروها هستند.
تیکهای عصبی
داروهای زیادی برای کاهش تیکها وجود دارد. این داروها شامل داروهای ضد روانپریشی و انتقالدهندههای عصبی مثل کلونیدین هستند. کلونیدین میتواند بیشفعالی را نیز کنترل کند. عوارض جانبی این داروها بیشتر شامل:
- افزایش وزن
- هذیان
- احساس خستگی و خواب آلودگی
البته عارضه جانبی دارویی مثل کلونیدین احساس خوابآلودگی شدید است؛ به طوری که ممکن است باعث کاهش شدید فشار خون و ضربان قلب نیز بشود. این دارو برای کودکانی که زیاد از آن استفاده کنند خطرناک است. این داروهای اوتیسم یکی از مهمترین دلایل مسمویت کودکان هستند. برای جلوگیری از مسمویت بهتر است بعد از مصرف این داروها کودک خود را به دقت تحت نظر داشته باشید و تمام علائم را ثبت کنید.
ارزیابی عملکرد داروهای اوتیسم
زمانی که کودک شما استفاده از یک داروی جدید را شروع میکند، شما و متخصصان باید کودکتان را به دقت تحت نظر بگیرید. برای اینکار شما باید مشکل یا رفتار مورد نظر را قبل از اینکه مصرف داروهای اوتیسم را شروع کند در کودک خود در نظر بگیرید. تا چند هفته بعد جزئیات را یادداشت کنید؛ مثلا اینکه رفتارها هر چند وقت یکبار اتفاق میافتد و شدت آن چگونه است باید نوشته شود. همچنین به عادات غذایی و خواب کودک خود توجه ویژه داشته باشید. این کار شما را در یک موقعیت مناسب قرار میدهد که باعث میشود هرگاه لازم بود، داروی مورد نظر را عوض کنید.
زمانی که کودک شما استفاده از یک داروی جدید را شروع میکند، تغییرات به سرعت اتفاق نمیافتد و شما نباید سعی کنید در روتین یا برنامه روزانه آنها تغییر جدی ایجاد کنید. ضمنا اگر متوجه تغییر خاصی شدید، سریعا آن را به پزشک کودکتان اطلاع دهید. تاثیر داروهای اوتیسم در طولانی مدت اتفاق میافتد و ممکن است کسانی که هر روز با کودکتان در ارتباط هستند متوجه تغییر نشوند؛ بنابراین اگر از آشنایانتان برای ارزیابی تغییرها و تفاوتها کمک بگیرید بسیار مفید خواهد بود.
سایر مواردی که باید با پزشک در میان بگذارید
اگر پزشکتان داروی خاصی را تجویز میکند شما باید تاثیر آن را بر روی کودکان اوتیسم بدانید. این دارو باید در آکادمیهای مختلف تاییده شده، و تاثیر آن به اثبات رسیده باشد.
همه داروهای اوتیسم به یک شکل بر کودکان اوتیسم عمل نمیکنند؛ پس بهتر است نظر پزشکان مختلف را در نظر بگیرید و داروهایی را پیدا کنید که واقعا موثرند. معمولا این داروها باید به طریق خاصی مصرف شوند تا بیشترین تاثیرگذاری را داشته باشند. درباره اینکه چه زمانی و با چه فاصلهای باید داروها را مصرف کنید صحبت کنید.
سخن آخر
بهترین راه حل برای درمان اوتیسم این است که با یک کلینیک کاردرمانی حرفهای در ارتباط باشید. تمام جزئیات در مورد داروهای اوتیسم را با کودک خود هماهنگ کنید. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک کاردرمانی در کرج است که با خدمات تخصصی خود خیال شما را از هر لحاظ آسوده میکند. این کلینیک با ارائه خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل سهولت هرچه بیشتر را برای شما فراهم میکند. پیشنهاد میکنیم برای مشاوره با کارشناسان ما، با شماره تماس کلینیک باقرزاده تماس حاصل فرمایید. با تشکر.
من اوتیسم دارم.کمکم کنید چجوری کارت اوتیسممو بگیرم
سلام در این خصوص با انجمن اوتیسم تهران تماس بگیرید.
۰۲۱-۴۸۰۸۵۰۰۰