می‌توان گفت که یکی از ابهامات و نگرانی‌های والدین معمولاً در مورد زمان حرف زدن کودک است. سوالاتی مثل حرف زدن کودک از چند ماهگی است؟ تفاوت آغاز به صحبت کردن کودکان مونث و مذکر چگونه است؟ برای زود حرف زدن کودک چه زمانی اقدام کنیم؟ چه زمانی باید به خاطر دیر حرف زدن کودکمان نگران شویم؟ و سوالات دیگری از این قبیل ممکن است برای شما نیز ایجاد شده باشد. ما در کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده به عنوان بهترین کلینیک گفتاردرمانی کرج در این مطلب قصد داریم به این سوالات پاسخ دهیم.
نکات کلیدی
- رشد مهارتهای زبانی شامل بخش‌های زیادی مثل شناختی، اجتماعی، آکادمیک و غیره می‌شود.
- رشد زبانی با صداها و حرکات شروع می‌شود و سپس با کلمات و جملات ادامه پیدا می‌کند.
- شما می‌توانید تقویت مهارتهای زبانی کودکتان را با زیاد صحبت کردن و برقراری ارتباط با کودکتان تضمین کنید.
- کتاب خواندن و اشتراک گذاری داستان‌ها برای تقویت زبان کودک لازم است.
- اگر در مورد رشد کلامی کودک خود نگرانید، حتما با یک گفتاردرمان صحبت کنید و یک فرایند درمانی را شروع کنید.
- با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده همراه باشید تا بیشتر در مورد زمان حرف زدن کودک صحبت کنیم.
رشد زبانی در کودکان: هر آنچه که باید در این مورد بدانیم
رشد زبانی یک بخش مهم از رشد کودکان است که تاثیر زیادی بر یادگیری و آینده کودک دارد. این موضوع از کودک شما حمایت می‌کند تا به درستی ارتباط برقرار کند. همچنین این مهارت باعث پیشرفت توانایی‌های شما در موضوعات زیر می‌شود:
- ابراز و درک احساسات دیگران
- تفکر و یادگیری
- مهارت حل مسئله
- توسعه و حفظ روابط اجتماعی
اولین قسمت سوادآموزی آموختن درک، استفاده و لذت بردن از زبان و حرف زدن است؛ به همین دلیل است که پایه و اساس سواد را در نوشتن و خواندن می‌دانند. کودکان در سال‌های اولیه زندگی خود مهارتهای زبانی زیادی را می‌آموزند که به آنها کمک می‌کند زمانی که به مدرسه می‌روند به راحتی بخوانند و بنویسند. آموختن مهارتهای زبانی در کودکی، نوجوانی و حتی جوانی هم ادامه پیدا می‌کند اما مهم‌ترین قسمت آن آموزش اولیه است که در خردسالی اتفاق می‌افتد؛ سنی که کودک هنوز به مدرسه نمی‌رود.
چگونه زود حرف زدن کودکان را تحریک کنیم؟
زمان حرف زدن کودکان تا حد زیادی به برخورد ما با آنها بستگی دارد. بهترین راه برای تشویق کودکتان به زود حرف زدن این است که بیشتر با کودکتان حرف بزنید و سعی کنید موضوعاتی را انتخاب کنید که کودک به آنها علاقه نشان می‌دهد. تمام این‌ها به چیزی بستگی دارد که کودک به شما نشان می‌دهد؛ یعنی آنها معمولا با تکان دادن دست خود، نشان دادن اشیاء یا استفاده از تک کلمات به شما نشان می‌دهند که به چه موضوعی علاقه دارند. در ادامه توجه شما را به دو نکته مهم زیر جلب می‌کنیم:
با فرزندتان حرف بزنید
شما باید از زمان تولد کودک، به عنوان یک هم صحبت و دوست با کودکتان حرف بزنید. نکته کلیدی این است که باید از کلمات مختلف در موضوعات مختلف صحبت کنید. برای مثال شما می‌توانید با فرزندتان در مورد یک توپ نارنجی یا نحوه برش زدن پرتقال صحبت کنید. بهتر است در ابتدا درباره موضوعاتی حرف بزنید که به صورت روزمره و در زمان حال وقوع می‌یابند. اینکار به کودک کمک می‌کند معنی کلمات را بفهمد و کاربرد آنها را یاد بگیرد.
زمانی که حرف زدنتان با کودک تمام شد، توقف کنید و اجازه دهید کودکتان پاسخ دهد. از زمانی که کودک شروع به ساختن صدا یا استفاده از زبان بدن کرد، می‌توانید به او پاسخ‌های کلامی مناسب بدهید. برای مثال زمانی که کودک صداهایی را می‌سازد و قصد برقراری ارتباط دارد، شما باید از کلمات و جملات ساده به عنوان پاسخ استفاده کنید. یا اگر فرزندتان یک اسباب بازی را با انگشت نشان می‌دهد، شما می‌توانید بگویید آن اسباب بازی را می‌خواهی؟ البته سعی کنید اسم کودک را هم در جملات خود جای دهید.
زمانی که کودک شروع به حرف زدن می‌کند، شما می‌توانید آن را تکرار کنید و یک جمله کامل بسازید. مثلا اگر کودک از کلمه «سیب» استفاده کرد، شما می‌توانید بگویید «دوست داری یک سیب قرمز بخوری؟»
زمانی که کودک استفاده از جملات را آغاز کرد نیز شما می‌توانید همین کار قبلی را انجام بدهید. پاسخ بدهید و کودکتان را تشویق کنید که جملاتشان را توسعه بدهند. مثلا اگر کودک گفت «می‌خوام به فروشگاه برم» شما می‌توانید در پاسخ به او بگویید «می‌خواهی چه چیزی را در فروشگاه بخری؟»
با این کار شما به کودکتان توجه می‌کنید و پاسخ مناسب را به او می‌دهید که این کار آنها را به ارتباط برقرار کردن و توسعه مهارتهای زبانی خودشان تشویق می‌کند. با این کار شما زمان حرف زدن کودک را به طور موثری کمتر می‌کنید.
بیشتر بخوانید: گفتاردرمانی چیست؟
با کودکتان کتاب بخوانید
کتاب خواندن و اشتراک گذاری آنها در موضوعات مختلف به کودک شما کمک می‌کند کلمات جدید را بشوند و کاربرد آنها را یاد بگیرد.
یکی از راه‌های حرف زدن کودک این است که محتوای کتاب را با زندگی کودک مرتبط کنیم. برای مثال شما می‌توانید بگویید «ما امروز به زمین بازی رفتیم؛ درست مثل پسر درون قصه. تو مایلی چه بازی در زمین بازی انجام بدهیم؟» شما می‌توانید با صحبت کردن در مورد عکس‌های جالب درون کتاب، او را به صحبت کردن تشویق کنید و سایر تکنیک‌ها را به کار ببرید.
زمانی که شما با کودکتان با صدای بلند کتاب می‌خوانید، می‌توانید کلماتی را که می‌خوانید با انگشت نشان دهید تا کودکتان علاوه بر اینکه خواندن کلمات را یاد می‌گیرد، نحوه نوشتن آنها را نیز بیاموزد. با این کار به کودکتان کمک می‌کنید بخش‌های مختلف زبان را بیاموزد و راحت‌تر کلمات را با کاربردشان بشناسد. ضمناً شما با این روش علاوه بر جلو کشیدن زمان حرف زدن کودک می‌توانید سوادآموزی او در آینده را نیز تقویت کنید. کتابخانه شخصی یا کتاب‌های موجود در موبایل شما می‌توانند منبع خوبی برای کودکان باشند.
اگر در خانواده شما با دو زبان مختلف سخن گفته می‌شود، شما می‌توانید فرزندتان را برای رشد زبانی در هر دو زبان تشویق کنید. برای مثال علاوه بر فارسی، به کودکتان کوردی یا ترکی را نیز بیاموزید. معمولا کودکانی که در چنین خانواده هایی تربیت می‌شوند، از هر دو زبان استفاده می‌کنند اما کسانی هم هستند که یک زبان را فراموش می‌کنند؛ به هر حال دو زبان از یک زبان بهتر است.
رشد زبانی: هشت سال اولیه
در این قسمت چند نکته مهم به مهارتهای زبانی که کودک شما باید بین 3 ماهگی تا 8 سالگی به آنها دست پیدا کند، اشاره می‌کنیم.
3-12 ماهگی
در سه ماهگی کودک شما معمولا می‌تواند بخندد، لبخند بزند یا با صداهای مختلف به حرفهای شما پاسخ بدهد. با رشد کودک او می‌تواند بازی با صداها را شروع کند و با کارهایی مثل اشاره کردن یا تکان دادن دست، ارتباط برقرار کند. زمان حرف زدن کودک در اغلب موارد بعد از این دوره صورت می‌گیرد.
در 4 تا 6 ماهگی کودک می‌تواند تک واژهایی مثل «با» را بیان کند و برخی صداها را برای برقراری ارتباط ایجاد کند. معمولا در این حالت به نظر می‌رسد که کودک در حال بیان یک کلمه خاص است و قصد دارد مفهومی را به شما برساند؛ البته صداهای آنها معمولا قابل تشخیص نیست و شما مفهوم خاصی را دریافت نمی‌کنید اما آنها واقعا قصد صحبت کردن دارند. کودک معمولا اولین کلمات خود را تا 12 ماهگی بیان می‌کند و تکلم خود را شروع می‌کند. اگر فرزندتان تا 12 ماهگی هنوز از حرکات هم برای برقراری ارتباط استفاده نمی‌کند، توصیه می‌کنیم به یک گفتاردرمان حرفهای مراجعه کنید.
12-18 ماهگی
در این سن کودک معمولا اولین کلمات با معنی خود را بیان می‌کند. در واقع می‌توان این سن را زمان حرف زدن کودک به صورت طبیعی دانست. برای مثال فرزند شما ممکن است «بابا» یا «ماما» را به صورت کامل یا ناقص به زبان بیاورد. در این مدت دایره واژگان کودک رشد می‌کند و او بیش از آنکه صحبت کند، می‌تواند صحبت‌های دیگران را درک کند. او همچنین می‌تواند از دستورات ساده‌ای مثل بخور یا بشین پیروی کند. اگر در این سن نگران ابتلای کودک خود به اختلالات گفتاری بودید، توصیه می‌کنیم با بهترین کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی کرج یعنی کلینیک باقرزاده تماس برقرار نمایید.
18 ماهگی تا 2 سالگی
اکثر کودکان در این دوره کنار هم قرار دادن کلمات را برای ساختن جملات ساده شروع می‌کنند. کودک شما می‌تواند بیشتر چیزهایی را که شما می‌گویید بفهمد و اغلب کلماتی که کودک بیان می‌کند برای شما مفهوم خواهد بود. البته احتمالا کسانی که غریبه هستند می‌توانند تا 50 درصد از حرفهای کودک را بفهمند. البته ممکن است زمان حرف زدن کودک خیلی زودتر از این‌ها باشد اما بسیاری حرف زدن کودک خود را در این سن مشاهده کرده‌اند.
2-3 سالگی
فرزند شما احتمالاً جملاتی با 3 تا 4 کلمه را بیان کند و مهارتش را در بیان درست کلمات افزایش داده باشد. ضمناً کودک می‌تواند در این سنین در حین بازی حرف هم بزند و نیازی به تمرکز نداشته باشد. همچنین غریبه‌ها نیز می‌توانند اغلب حرفهای کودک را بفهمند و حتی با او صحبت کنند.
3-5 سالگی
در این شما می‌توانید انتظار مکالمات کامل‌تری را در مورد احساسات و فکرهای کودکتان داشته باشید. کودک در این زمان سوالاتی در مودر چیزهای مختلف، افراد و مکان و زمان بپرسد که ملموس نیستند. مثلا ممکن است بپرسند «الان خونه مادر بزرگ هم بارون میباره؟»
فرزند شما احتمالاً می‌تواند در مورد طیف وسیعی از موضوعات مختلف صحبت کند و دایره واژگان او در این مدت بسیار وسیع خواهد شد. شما در این مدت می‌توانید قواعد زبانی اساسی را به او آموزش دهید تا از کلمات به درستی استفاده کند. همچنین می‌توانید از او بخواهید داستان‌های کوتاهی در مورد زندگی روزمره یا قصه‌ها برای شما تعریف کند. شایسته ذکر است که کودک ممکن است در این سن اختلال تلفظ نیز داشته باشد که کاملاً قابل حل است.
5-8 سالگی
در طول سال‌های اولیه مدرسه کودک شما اغلب کلمات مهم را یاد می‌گیرد و تشخیص آنها را از یک دیگر می‌آموزد. همچنین او می‌آموزد کلمات چگونه از صداهای مختلف تشکیل می‌شوند و در کنار هم چه کاربردی دارند. او در این مدت یک راوی داستان می‌شود که به راحتی می‌تواند کلمات را در کنار یک دیگر قرار بدهد. این مهارت‌ها به کودک شما کمک می‌کند احساسات و ایده‌های خود را بهتر بیان کنند و نیازهای کلامی خود را رفع کنند. کودک شما در 8 سالگی تقریبا می‌تواند مثل یک بزرگسال صحبت کند. در این دوره آموختن صحبت مودبانه، سخنوری و دادن اعتماد به نفس به کودک بسیار مهم است. در صورتی که زمان حرف زدن کودک طبق انتظارات علمی و طبیعی نبود، شما باید در سریع‌ترین زمان ممکن با مراجعه به کلینک گفتاردرمانی از روش‌های گفتاردرمانی استفاده کنید.
کلامی با والدین
همانطور که قبلا هم گفتیم اغلب والدین ممکن است در مورد زمان حرف زدن کودک خود نگران شوند اما تا زمانی که کودک از حد طبیعی خارج نبود، هیچ نگرانی وجود ندارد. البته شما عزیزان می‌توانید برای رفع نگرانی و ترس خود از مشورت با یک گفتاردرمان متخصص استفاده کنید. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک گفتاردرمانی کرج است که خدمات متنوع و با کیفیتی به مددجویان عزیز ارائه می‌کند؛ شما نیز بعد از یک جلسه مشاوره با این گزاره موافق خواهید بود. شایسته ذکر است که این کلینیک خدمات کاردرمانی و گفتادرمانی در منزل کرج را نیز ارائه می‌کند. برای دریافت نوبت یا مشاوره رایگان از کارشناسان ما، می‌توانید با شماره تماس کلینیک ارتباط تماس برقرار نمایید.
