تست هوش (تست IQ) یک ارزیابی پیشرفته برای اندازه گیری سطح توانایی های ادراکی است و یک امتیاز را برای فرد در نظر می گیرد که نشانگر سطح توانایی ها و پتانسیل های اوست. سنجش هوش یکی از پرکاربردترین انواع تست های روانشناسی است.
برای اینکه متوجه شویم این امتیازات که سطح هوش را نشان می دهند واقعاً چه معنایی دارند، باید بدانیم که این امتیازات دقیقاً به چه صورتی محاسبه می شوند. بسیاری از تست ها استاندارد شده اند و امتیازات با توجه به مقایسه کارایی ذهن فرد نسبت به افراد هم سن در نظر گرفته می شوند. اگرچه بسیاری از تست ها از روش های مشابهی برای امتیازدهی افراد استفاده می کنند، اما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که تست های مختلف متفاوت اند و از روش های مختلفی برای امتیاز دهی استفاده می کنند.
لطفاً پس از مطالعه این مطلب برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هوش و انواع تست های آن، با بهترین کلینیک کاردرمانی کرج ارتباط برقرار نمایید.
تاریخچه تست هوش
روانشناس فروانسوی به نام آلفرد بینِت اولین کسی بود که تست هوش را توسعه داد. ساختار تست این دانشمند این فرد هنوز هم به عنوان تست هوش استنفور- بینِت مورد استفاده قرار می گیرد. بعدها روانشناسی به نام چارلز اسپیرمن یک نقطه نظر از هوش کلی یا توانایی ذهنی عمومی را در قالب انواعی از فعالیت های ادراکی و ذهنی در آورد.
روانشناس دیگری به نام رابرت یِرکِس از تست هوش در جنگ جهانی اول و برای ارتش ایالات متحده استفاده کرد تا سطح هوش سربازان را بسنجد. در دهه 50 میلادی دیوید وکسلر سنجش هوش خاصی را برای کودکان و بزرگسالان ارائه کرد. این تست ها تا امروز نیز محبوب مانده اند و کاربرد گسترده دارند.
انواع تست سنجش کارایی ذهن کدام اند؟
چندین نوع متفاوت تست هوش وجود دارد که از نظر ماهیت، کاربرد و محتوا به طور قابل ملاحظه ای با یک دیگر متفاوت اند. بعضی از این تست ها برای بزرگسالان استفاده می شوند اما بسیاری از آنها به صورت خاص برای کودکان طراحی شده اند. متداول ترین انواع تست هوش شامل:
- سیستم ارزیابی فکری
- ارزیابی باتری کافمن برای کودکان
- تست هوش استنفورد- بینت
- سنجش هوش جهانی غیر کلامی
- سنجش هوش وکسلر برای بزرگسالان
- سنجش هوش وکسلر برای کودکان
- تست توانایی های ادراکی
بیشتر بخوانید:سندروم داون
کاربردهای تست هوش
- تست هوش می توان برای اهداف مختلفی انجام شود که شامل:
- ارزیابی آموزشی و استخدامی
- ارزیابی و تشخیص ناتوانی های ذهنی
- تحقیقات مربوط به زمینه های شناختی و ادراکی
- ارزشیابی کارجویان
- ارزیابی توانایی های ادراکی مثل حافظه، سرعت عمل و توجه
تست هوش های مدرن اغلب بر روی توانایی هایی مثل مهارت های ریاضی، حافظه، ادراک سه بعدی و توانایی های زبانی تمرکز می کنند. ظرفیت ایجاد روابط، حل مسئله و به حافظه سپردن اطلاعات بخش های مهمی از هوش هستند؛ بنابراین تست هوش بر روی این قابلیت ها در هر فرد نیز تمرکز می کند.
علاوه بر مواردی که ذکر شد ممکن است از تست هوش برای تشخیص اختلالاتی مثل تاخیر گفتاری یا حتی اوتیسم در کودکان استفاده شود.
تاثیر سنجش هوش بر زندگی
هوش شما می تواند بر روزی زمینه های مختلف زندگی مثل کار یا مدرسه تاثیر بگذارد؛ به طوری امتیازات سنجش هوش اغلب نشان دهنده دستاوردهای بیشتر در مدرسه است. این درحالی است که کسب امتیازات پایین ممکن است با برخی ناتوانی های ذهنی مرتبط باشد.
در ادامه به تقسیم بندی طیف های هوش می پردازیم که نشانگر سطح هوش فرد بر اساس امتیاز او در ارزیابی هوش می باشد. برخی تست ها به روش متفاوتی امتیازات خود را ارائه می دهند و تفسیر این امتیازات معنای متفاوتی را ارائه می دهد. تقسیم بندی امتیازات هوش بر اساس جدول زیر متداول است:
| امتیاز تست هوش | سطح هوش |
| 130+ | بسیار بالا |
| 120 تا 129 | بالا |
| 110 تا 119 | نسبتا بالا |
| 90 تا 109 | متوسط |
| 80 تا 89 | نسبتا پایین |
| 70 تا 79 | سطح مرز |
| کمتر از 69 | بسیار پایین و احتمال ناتوانی ذهنی |
این تقسیم بندی ها از طریق تست هوش وکسلر برای بزرگسالان و کودکان به دست می آید. امتیازات سنجش هوش معمولاً به صورتی ارائه می شوند که سطح نرمال را در نظر می گیرند. یک منحنی زنگوله شکل که اکثریت افراد در امتیاز متوسط قرار می گیرند، با این امتیازات ایجاد می شود.
به عنوان مثال اغلب امتیازات ( تقریباً 68%) در تست هوش وکسلر، در محدوده امتیاز کمتر و بیشتر از 100 قرار دارد. این بدان معناست که تقریباً 68% از مردم که در این تست شرکت می کنند، امتیازی بین 85 تا 115 را کسب می کنند. هر چه که شما به دو انتهای این منحنی زنگوله شکل نزدیک شوید، تعداد افرادی که این امتیاز را دارند کاهش پیدا می کند؛ یعنی کسانی که در تست هوش امتیاز کم یا زیاد کسب می کنند کمتر از کسانی است که امتیاز متوسط را کسب می کنند.
بهترین کلینیک کاردرمانی کرج از نتایج و امتیازات تست هوش برای پیشبینی و تشخیص اختلالات ذهنی استفاده می کند.
بیشتر بخوانید : حرف زدن کودکان از چه سنی شروع می شود؟
سطح هوش بسیار بالا و پایین در جوامع چقدر متداول است؟
تعداد بسیار کمی از شرکت کنندگان در ارزیابی سطح هوش (حدوداً 0.2%) امتیازی بالاتر از 145 یا کمتر از 55 را کسب می کنند. در بسیاری از موارد امتیاز تست هوش کمتر از 70 به عنوان سطح هوش پایین به حساب می آید؛ در حالی که امتیاز بالاتر از 140 به عنوان سطح هوش بسیار بالا در نظر گرفته می شود. در گذشته امتیازهای کمتر از 70 نشان دهنده ناتوانی های ذهنی بودند. اما امروزه امتیازات حاصل از سنجش هوش به تنهایی برای تشخیص ناتوانی های ذهنی کافی نیست.
فرایند تشخیص ناتوانی های ذهنی عواملی مثل مهارت های تطبیقی و زمان شروع استفاده از این مهارت ها را نیز در نظر می گیرند.
توصیه هایی برای درک بهتر سطح هوش شما
برای اینکه دقیقاً متوجه شوید امتیازی که در تست هوش کسب کرده اید دقیقاً چه معنی دارد، باید به برخی نکات قابل توجه دقت کنید. به این منظور بهتر است چگونگی طراحی سنجش هوش و مقایسه امتیازات خود با سایر افراد را بررسی کنید. امتیاز شما در تست هوش می تواند چیزهای زیادی در مورد مقایسه شما با افراد دیگر در یک گروه سنی بگوید. این امتیاز اطلاعات زیادی در مورد توانایی های زیر ارائه می کند:
- مهارت های زبانی
- توانایی های ریاضی
- حافظه
- سرعت پردازش اطلاعات
- توانایی های استدلالی
- پردازش دیداری- سه بعدی
برای اینکه بتوان به صورت دقیق امتیازات حاصل از سنجش هوش را ارزیابی و تفسیر کرد، دانشمندان از پروسه خاصی به نام استاندارد سازی استفاده می کنند. این پروسه شامل مدیریت و تبدیل تست به یک نمونه معرف جمعیتی است که تست را می پذیرند. در واقع در این پروسه با توجه به میانگین امتیاز جمعیت، سطح هوش افراد استاندارد می شود.
این نمونه های اولیه به محققان کمک می کند به یک سطح استاندارد از هوش برسند و با مقایسه امتیاز افراد مختلف با این استاندارد، به اطلاعات زیادی دست پیدا کنند. به این معنا که هر فرد با قرار گرفتن در یک سطح هوش، از ویژگی های ذهنی خاصی برخوردار است که در تفسیر ها می توان به آن دست یافت. بهترین کلینیک کاردرمانی کرج قادر است با خدمات منحصر به فرد خود مثل تست هوش های به روز شما را شگفت زده کند.
تله های پنهان تست هوش
تست هوش از گذشته تا کنون و به دلایل مختلف یک مسئله بحث برانگیز بوده که این دلایل شامل:
- تبعیض: تست هوش ها برای مسائل مختلفی مثل تحرکات نژادی و تمایز افراد مورد استفاده قرار گرفته اند که ممکن است باعث تبعیض علیه اقلیت ها و افراد ناتوان و معلول شود.
- اعتبار: باید توجه داشت که همه متخصصان موافق استانداردسازی و معنا کردن هوش در این تست ها نیستند؛ بنابراین تمام سنجش هوش ها معیار یکسانی ندارند و ممکن است چیزهای مختلفی را اندازه گیری کنند.
- قابل اعتماد بودن: یک سوالی که تقریباً برای همه وجود دارد این است که این تست‌ها چقدر قابل اعتماد هستند. یک تست هوش قابل اعتماد باید نتایج مطمئن و پایدار داشته باشد. در واقع زمانی که افراد چند بار در تست هوش شرکت می کنند باید امتیازات یکسانی به دست بیاورند.
فاکتکورهای زیادی بر روی سطح هوش تاثیر می گذارند و امتیازات ممکن است در طول زمان تغییر کنند. برخی از این فاکتورها که می توانند امتیاز کسب شده در تست هوش را تغییر دهند شامل:
- دسترسی و سابقه آموزشی
- تغذیه
- فرهنگ
- محیط
- سلامت عمومی و شرایط پزشکی
تاثیر تست هوش بر زندگی شخصی
اگرچه سطح هوش بالاتر با افزایش سطح سلامت عمومی، بازدهی تحصیلی و حال خوب مرتبط است اما باید این نکته را مد نظر قرار دهید که هوش بالاتر موفقیت در زندگی را تضمین نمی کند. بسیار مهم است که به یاد داشته باشیم تست هوش ها تنها یک راه برای اندازه گیری عملکرد ذهنی هستند.
بسیاری از کارشناسان عنوان می کنند که عناصر مهم تری مثل روابط اجتماعی و مهارت های احساسی در زندگی افراد نقش دارند. برخی از کارشناسان حتی توصیه می کنند بیشتر از هوش، بر روی مهارت های حسی حرکتی و اجتماعی تمرکز کنیم. این عوامل نقش بسیار مهم تری در رسیدن به موفقیت دارند.
بیشتر بخوانید: فلج مغزی
سخن پایانی
اگرچه امتیازات تست هوش می توانند اطلاعات زیادی را در مورد توانایی های فرد در حوزه های خاصی بدهند؛ اما بسیار مهم است که بدانید عوامل دیگری مثل مهارت های تطابقی، هوش احساسی و کارایی عملکرد نقش مهم تری در ظرفیت های فرد دارند. برای استفاده از سنجش هوش بهتر است به کلینیک های کاردرمانی معتبر مراجعه نمایید تا بتوانید به سنجش مورد نظر اعتماد کنید.
کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده به عنوان بهترین کلینیک کاردرمانی کرج خدمات کاردرمانی مثل تست هوش را به صورت تخصصی هدایت و اجرا می کند. شما عزیزان می توانید برای استفاده از خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی در منزل با ساده ترین روش ها، به این کلینیک مراجعه نمایید.
