اوتیسم دیجیتال چیست؟

اوتیسم دیجیتال به یک نگرانی فزاینده برای کودکان نوپا در عصر دیجیتال تبدیل شده است. همانطور که فناوری بخش جدایی ناپذیر زندگی ماست. درک اینکه این فناوری چگونه بر رشد فرزندانمان تأثیر می گذارد ضروری است.

این نوع از اوتیسم یک تشخیص پزشکی نیست، بلکه به تأثیر منفی و بالقوه زمان بیش از حد تماشای صفحه نمایش و تعاملات مجازی بر رشد کودکان نوپا اشاره دارد که منجر به علائمی شبیه اختلال طیف اوتیسم (ASD) می شود.

درک این پدیده برای والدین، مربیان و کل جامعه ضروری است تا رشد سالم نسل جوان ما را تضمین کند.

در این مطلب تأثیر بهتر، علل و علائم آن، از جمله گزینه های درمانی برای محافظت از کودکان نوپا در برابر خطرات احتمالی را بیان خواهیم کرد.

کلینیک باقرزاده بهترین مرکز اوتیسم کرج می‌تواند در تشخیص و ارائه خدمات مرتبط با کمک در منزل و یا در کلینیک به شما کمک کند. این کلینیک می‌تواند ارائه‌دهنده‌ی خدمات مشاوره‌ای، ارزیابی‌های روان‌شناختی و توصیه‌های ویژه به شما عزیزان باشد تا به تشخیص درست و ارائه‌ی مداخله‌های مناسب برای افرادی که احتمال دارند، کمک کند.

تشخیص اوتیسم دیجیتالی در کودکان

مرحله	توضیحات
بررسی تاریخچه بالینی و رفتاری	پزشک با والدین کودک درباره تاریخچه بالینی، رفتاری و توسعه‌ای کودک صحبت کرده و سوالاتی درباره میزان و زمان استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و تغییرات رفتاری می‌پرسد.
استفاده از ابزارهای ارزیابی استاندارد	از پرسشنامه‌ها و ابزارهای استاندارد برای سنجش توسعه شناختی و اجتماعی کودک استفاده می‌شود تا تاثیر فناوری بر رشد کودک بررسی شود.
ارزیابی مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی	پزشک بررسی می‌کند که آیا کودک قادر به برقراری ارتباط موثر با دیگران است یا خیر و این مهارت‌ها تحت تاثیر فناوری قرار گرفته‌اند یا نه.
بررسی عوامل محیطی	زمان استفاده از دستگاه‌ها، نوع محتوای مصرفی و نظارت والدین بر فعالیت‌های دیجیتال کودک مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
تدوین برنامه مدیریت و کاهش تاثیرات منفی	پس از تشخیص، برنامه‌ای برای کاهش تاثیرات منفی فناوری‌های دیجیتال بر کودک تدوین می‌شود تا به رشد بهینه کودک کمک شود.

دلایل اوتیسم دیجیتال

استفاده بیش از حد از فناوری در بین کودکان نوپا به طور قابل توجهی چالش های رفتاری و رشدی مشاهده شده را افزایش می دهد. علاوه بر این، عوامل دیگری باعث ایجاد این نوع از اوتیسم در کودکان نوپا می شود، از جمله:

• بر اساس گزارش  Lokmat Times، کودکان نوپایی که در معرض تماشای بیش از حد صفحه نمایش ها از جمله گوشی هوشمند، تبلت ها، رایانه ها و تلویزیون قرار می گیرند، به دلیل محرک های مجازی بیش از حد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا هستند.
• فرصت‌های ناکافی برای کودکان نوپا برای درگیر شدن در دنیای واقعی، رو در رو با والدین، مراقبان و همسالان، مانع رشد مهارت‌های اجتماعی ضروری و درک عاطفی آن‌ها می‌شود و بیشتر به آن کمک می‌کند.
• کاهش زمان صرف شده برای بازی های فیزیکی و فعالیت های خارج از منزل منجر به عدم تعادل در تجربیات حسی کودکان نوپا می شود و بر رشد کلی آنها تأثیر می گذارد و آنها را مستعد خطر ابتلا می کند.
• استفاده بیش از حد از دستگاه های دیجیتال توسط شما یا مربیان در جلوی چشم کودک ، عادات ناسالم فناوری را الگوبرداری می کند و بیشتر به اوتیسم دیجیتال کمک می کند.

بیشتر بخوانید: اوتیسم

علائم اوتیسم دیجیتال چیست؟

ویژگی یا چالش	توضیحات
فعالیت بیش از حد و بی‌قراری	فراتر از آنچه که برای سن آنها معمول است و می‌تواند بر روی کارها و تعاملات روزمره تأثیر بگذارد.
ناتوانی در تمرکز	عدم توانایی در تمرکز یا توجه روی کارها یا فعالیت‌ها به مدت طولانی.
ترجیح قوی به فعالیت‌های مجازی	تمایل به انتخاب فعالیت‌های دنیای مجازی نسبت به تعاملات یا سرگرمی‌های دنیای واقعی.
اختلال در رشد گفتار و زبان	تعامل اجتماعی محدود خارج از دنیای مجازی ممکن است به اختلال در رشد گفتار و زبان منجر شود.
تحریک‌پذیری و ناامیدی مکرر	ممکن است به دلیل مشکلات در انتقال از محیط مجازی به موقعیت‌های واقعی به وجود آید.
مشکل در حفظ تمرکز طولانی‌مدت	ناتوانی در تمرکز بر یک فعالیت یا مکالمه خاص برای مدت طولانی.
تغییرات ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی در احساسات	نوسانات خلقی شدید که به رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی منجر می‌شود.

علائم ممکن است شامل شاخص‌های مختلفی باشد که تأثیرات بالقوه زمان بیش از حد تماشای صفحه نمایش و غوطه‌وری در دنیای دیجیتال را بر روی رشد کودکان نوپا افزایش می دهد. برخی از علائم شایع در میان کودکان نوپا عبارتند از:

• فعالیت بیش از حد و بی قراری فراتر از آنچه که برای سن آنها معمول است.
• ناتوانی در تمرکز یا توجه روی کارها یا فعالیت ها.
• ترجیح قوی به فعالیت های مجازی نسبت به سایر تعاملات یا سرگرمی های زندگی واقعی.
• اختلال در رشد گفتار و زبان به دلیل تعامل اجتماعی محدود خارج از دنیای مجازی.
• تحریک پذیری و ناامیدی مکرر ممکن است به دلیل مشکلات انتقال از محیط مجازی به موقعیت های واقعی باشد.
• مشکل در حفظ تمرکز بر یک فعالیت یا مکالمه خاص برای مدت طولانی.
• تغییرات ناگهانی و قابل توجه در احساسات و خلق و خو منجر به رفتار غیرقابل پیش بینی می شود.

اوتیسم دیجیتال در کودکان نوپا

اوتیسم دیجیتال می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر رشد و رفاه کودکان نوپا داشته باشد. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که استفاده بی‌رویه از صفحات نمایش ممکن است با ایجاد علائم اوتیسم در کودکان مرتبط باشد. برخی از جنبه‌های اصلی که تحت تأثیر قرار می‌گیرند شامل موارد زیر است:

۱. توسعه اجتماعی

تماشای بیش از حد صفحات نمایش و تعاملات دیجیتال مانع رشد مهارت‌های اجتماعی مهم در کودکان نوپا می‌شود، از جمله توانایی در برقراری ارتباط، همدلی و شناخت نشانه‌های غیرکلامی. صرف زمان بیشتر در محیط‌های مجازی، تعاملات رو در رو را محدود کرده و توانایی آن‌ها برای ایجاد روابط عمیق و ارتباط عاطفی با دیگران را کاهش می‌دهد.

۲. رشد شناختی

کودکانی که در محیط‌های مجازی غوطه‌ور هستند، با کمبود تعاملات زبانی واقعی مواجه‌اند که می‌تواند موجب تأخیر در توسعه زبان و یادگیری واژگان شود. همچنین، مواجهه طولانی‌مدت با محتوای دیجیتال تمرکز کودکان را کاهش داده و توانایی آن‌ها در توجه به فعالیت‌های دنیای واقعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

۳. بهزیستی عاطفی

قرار گرفتن مداوم در محیط‌های مجازی می‌تواند باعث افزایش استرس و اضطراب در کودکان شود و توانایی آن‌ها را در تمایز بین دنیای واقعی و مجازی تضعیف کند. همچنین، تعاملات محدود چهره‌به‌چهره و قرار گرفتن در معرض محتوای دیجیتال ممکن است توانایی همدلی و درک احساسات دیگران را در کودکان کاهش دهد.

۴. سلامت جسمانی

نشستن طولانی‌مدت پشت دستگاه‌های دیجیتال می‌تواند به سبک زندگی کم‌تحرک منجر شود که با مشکلاتی نظیر چاقی و کاهش سطح آمادگی جسمانی همراه است. تماشای طولانی‌مدت صفحه‌نمایش، به‌ویژه قبل از خواب، الگوی خواب کودکان را مختل کرده و بر سلامت کلی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.

۵. پیوند والدین و فرزند

استفاده بیش از حد از دستگاه‌های دیجیتال، زمانی که باید به تعامل و ارتباط با کودک اختصاص یابد را کاهش می‌دهد. این مسئله ممکن است پیوند عاطفی بین والدین و فرزندان را تضعیف کرده و کیفیت رابطه والد-فرزند را تحت تأثیر قرار دهد.

۶. تاثیر بر یادگیری

استفاده مداوم از صفحات نمایش فرصت‌های یادگیری تجربی و کاوش عملی را در کودکان نوپا محدود می‌کند و می‌تواند به رشد ضعیف مهارت‌های شناختی منجر شود.

راه‌های پیشگیری از اوتیسم دیجیتالی

راه‌کار	توضیحات
محدود کردن زمان استفاده از فناوری‌های دیجیتال	کاهش زمان استفاده از دستگاه‌های دیجیتال به کمک تعیین بازه‌های زمانی مشخص و ایجاد تعادل میان استفاده از فناوری و فعالیت‌های دیگر.
تشویق به فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی	ترغیب کودک به شرکت در بازی‌ها و فعالیت‌های اجتماعی و فیزیکی برای تقویت تعاملات اجتماعی و توسعه مهارت‌های جسمی.
آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی	کمک به کودکان برای یادگیری مهارت‌های ارتباطی و تقویت توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران از طریق تمرینات و بازی‌های اجتماعی.
نظارت و مدیریت محتوای دیجیتال	کنترل و نظارت بر محتوای دیجیتال مورد استفاده کودک برای اطمینان از تناسب آن با سن و نیازهای رشدی او.
ایجاد الگوهای مناسب استفاده از فناوری	ایجاد عادات مثبت و الگوهای مناسب برای استفاده از فناوری با محدود کردن زمان و انتخاب محتوای مناسب.
توجه به نیازهای روانی و عاطفی کودک	توجه به وضعیت روانی و عاطفی کودک و ایجاد فضای حمایتی برای کاهش وابستگی به دستگاه‌های دیجیتال.

 درمان اوتیسم دیجیتال

 

گرچه درمان خاصی برای اوتیسم دیجیتال وجود ندارد، شما می‌توانید با اقداماتی پیشگیرانه، تأثیرات آن را بر فرزندتان کاهش دهید. در ادامه چند استراتژی مفید ارائه شده است:

راه‌کار	توضیحات
مدیریت زمان استفاده از فناوری	ایجاد محدودیت‌های زمانی مانند ۱-۲ ساعت در روز برای کاهش وابستگی به فناوری و تشویق به شرکت در فعالیت‌های فیزیکی و بازی‌های خارج از خانه.
آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی	همکاری با متخصصان مانند کاردرمانگران و گفتاردرمانگران برای تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودکان.
تمرین مهارت‌های ارتباطی	بازی‌های گروهی و تعاملات خانوادگی که به بهبود وضعیت اجتماعی کودک کمک می‌کند.
مشاوره فردی	مشاوره با روانشناس کودک برای شناسایی و مدیریت مشکلات عاطفی و روانی مرتبط با استفاده بی‌رویه از فناوری شامل تکنیک‌های مدیریت استرس و بهبود مهارت‌های اجتماعی.
مشاوره خانوادگی	مشاوره با خانواده جهت تدوین استراتژی‌های موثر برای مدیریت استفاده از فناوری در خانه و تقویت تعاملات خانوادگی.
نظارت و حمایت والدین	نظارت فعال والدین بر استفاده از فناوری‌های دیجیتال و تشویق کودکان به استفاده متعادل و مسئولانه از فناوری.

 

آیا اوتیسم دیجیتال یک تشخیص یا ارزیابی رسمی است؟

نه، اوتیسم دیجیتال یک ارزیابی رسمی نیست. این مورد به تأثیر منفی بالقوه تماشای بیش از حد صفحه نمایش و تعاملات مجازی بر رشد کودکان نوپا اشاره دارد که شبیه علائم اختلال طیف اوتیسم (ASD) است.

تفاوت بین اوتیسم دیجیتال و اختلال طیف اوتیسم چیست؟

اوتیسم دیجیتال به علائمی شبیه به ASD اشاره دارد که از تماشای بیش از حد صفحه نمایش ناشی می شود. در مقابل، ASD  یک اختلال رشدی مادام العمر است که با چالش هایی در تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتارهای محدود/تکراری مشخص می شود.