بیماری پارکینسون یک بیماری است که بر مغز و سیستم عصبی تاثیر می گذارد . این بیماری به عنوان یک اختلال حرکتی عصبی طبقه بندی می شود زیرا بر توانایی مغز برای کنترل حرکت اثر مستقیم دارد. این وضعیت با علائمی مانند لرزش، سفتی عضلانی و مشکلاتی در حرکت، تعادل و هماهنگی همراه است.

پارکینسون یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که با گذشت زمان بدتر می شود. متأسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد. با این حال، برای مدت زمان قابل توجهی می توان آن را با دارو و جراحی مدیریت کرد. میانگین طول عمر افراد مبتلا به پارکینسون مشابه افرادی است که به این بیماری مبتلا نیستند. با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر باقرزاده همراه باشید تا با این بیماری بیشتر آشنا شوید.

علائم پارکینسون

علائم بیماری  به دو گروه اصلی تقسیم می شود:

علائم حرکتی و علائم غیر حرکتی.

علائم حرکتی

علائم حرکتی مشکلات مربوط به حرکت هستند . این علائم به این دلیل اتفاق می‌افتند که مغز نمی‌تواند برخی از سیگنال‌ها را به عضلات ارسال کند.

برخی از علائم حرکتی بیماری پارکینسون عبارتند از:

• لرزش در دست ها، پاها یا فک
• حرکات آهسته
• ماهیچه های سفت
• محدوده حرکتی محدود
• راه رفتن ناپایدار
• حالت خمیده
• مشکل در تعادل و هماهنگی
• گرفتگی و اسپاسم عضلانی
• کاهش حالات صورت
• گفتار نامفهوم یا ملایم تر
• دست خط کوچکتر

علائم حرکتی پارکینسون می تواند فعالیت های روزانه مانند حمام کردن، لباس پوشیدن، راه رفتن، صحبت کردن، نوشتن و رانندگی را دشوار کند.  همچنین می تواند خطر افتادن و آسیب دیدن بیمار را افزایش دهند.

علائم غیر حرکتی پارکینسون

علائم غیرحرکتی بیماری پارکینسون به این دلیل اتفاق می‌افتد که این وضعیت سیستم عصبی سمپاتیک را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد که مسئول بسیاری از عملکردهای خودمختار بدن مانند هضم، ضربان قلب و فشار خون است.

اینها برخی از علائم غیر حرکتی پارکینسون هستند:

• از دست دادن بویایی
• یبوست
• فشار خون پایین
• مشکل در جویدن و بلعیدن
• آب دهان
• از دست دادن کنترل مثانه
• افسردگی
• اضطراب
• از دست دادن حافظه
• توهمات
• کمبود علاقه
• خستگی
• زوال عقل
• تغییر وزن
• تغییر بینایی
• اختلالات خواب
• سندرم پای بی قرار

علائم غیرحرکتی مانند از دست دادن بویایی، یبوست، پاهای بی قرار و مشکل در خواب اغلب قبل از اینکه علائم حرکتی مانند لرزش و سفتی ماهیچه قابل توجه باشد، ظاهر می شوند.

بیشتر بخوانید: تشخیص اوتیسم در نوزادی

تشخیص

تشخیص بیماری پارکینسون می تواند مشکل باشد زیرا یک آزمایش خون یا آزمایش غربالگری ساده وجود ندارد که بتواند تشخیص دهد که آیا شخص بیماری را دارد یا خیر.

اما پارکینسون از نظر بالینی تشخیص داده می شود، به این معنی که متخصص مراقبت های بهداشتی یک معاینه فیزیکی و عصبی انجام می دهد که در آن ممکن است از شخص بخواهد تمرینات خاصی را برای ارزیابی حرکات خود انجام دهد.

این متخصص عواملی مانند سابقه پزشکی، سابقه بیماری‌های عصبی در خانواده و قرار گرفتن در معرض احتمالی سموم و آفت‌کش‌ها را بررسی می‌کند تا عوامل خطر را برای این وضعیت تعیین کند.

ممکن است مجبور شوید آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون و ادرار و اسکن‌های تصویربرداری مانند اسکن  MRI،  CAT  و DaT را انجام دهید تا احتمالات دیگر را رد کنید. برخی دیگر از بیماری های مشابه می توانند علائم پارکینسون را تقلید کنند و اغلب به اشتباه به عنوان پارکینسون تشخیص داده می شوند.

استاندارد فعلی برای تشخیص پارکینسون چک لیستی است که توسط انجمن بین المللی پارکینسون و اختلالات حرکتی تهیه شده است .

از آنجایی که تشخیص پارکینسون به شدت به قضاوت متخصص بالینی بستگی دارد، ممکن است شما را به یک متخصص مغز و اعصاب که در اختلالات حرکتی متخصص است، برای تشخیص دقیقتر ارجاع دهد.

علل

بیماری پارکینسون ناشی از  تغییرات غیرعادی در مغز است، اگرچه دلیل این تغییرات هنوز کاملاً مشخص نیست.

برخی از تغییرات عصبی مرتبط با پارکینسون به شرح ذیل است:

• کاهش سطح دوپامین:  پارکینسون می تواند به سلول های عصبی مغز که دوپامین تولید می کنند آسیب برساند و باعث مرگ آنها شود. دوپامینیک انتقال دهنده عصبی (ماده شیمیایی مغز) است که پیام ها را به بخشی از مغز که حرکت عضلات را کنترل می کند، منتقل می کند. سطوح پایین دوپامین مسئول علائم حرکتی این بیماری است.
• کاهش سطح نوراپی نفرین:  پارکینسون همچنین با سطوح پایینانتقال دهنده عصبی نوراپی نفرین، پدیدار می شود. این پیام رسان شیمیایی برای عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک بسیار مهم است. سطوح پایین نوراپی نفرین مسئول علائم غیرحرکتی این بیماری است.
• اجسام لوی انباشته شده: بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رسوبات غیرطبیعی پروتئین آلفا سینوکلئین در مغز خود دارند که به اجسام لویی معروف است. این یک حوزه اصلی تمرکز در بین محققان است.

عوامل خطر مرتبط با بیماری پارکینسون

• سن:  مهم ترین عامل خطر برای این بیماری است زیرا اکثر افراد پس از 60 سالگی به آن مبتلا می شوند.
• سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی می تواند شانس ابتلا به آن را افزایش دهد.
• جنسیت: مردان 50 درصد بیشتر از زنان به پارکینسون مبتلا می شوند.
• قرار گرفتن در معرض آفت کش ها و سموم: آلودگی هوا، سمپاشی ، آفت کش ها و برخی آلاینده های صنعتی با افزایش خطر ابتلا به پارکینسون مرتبط هستند.
• آسیب به سر: می تواند منجر به کاهش سطح دوپامین شود، به ویژه در افرادی که در معرض آلودگی ها نیز قرار گرفته اند.

انواع

بیماری پارکینسون بر اساس سن بروز بیماری، به دو نوع طبقه بندی اصلی تقسیم می شود:

پارکینسون با شروع زودهنگام

افراد مبتلا برای اولین بار علائم را قبل از 50 سالگی مشاهده می کنند.این شکل از پارکینسون ممکن است ارثی باشد.

پارکینسون دیررس

افراد مبتلا به پارکینسون دیررس اولین بار پس از 60 سالگی علائم را مشاهده می کنند.برخی جهش های ژنتیکی نیز ممکن است در پارکینسون دیررس نقش داشته باشند.

 رفتار

درمان پارکینسون می تواند به کند کردن پیشرفت بیماری و کاهش علائم آن کمک کند. با این حال، نمی تواند بیماری را درمان کند. پزشک شما را ارزیابی می کند و بر اساس سن و علائم یک دوره درمانی را پیشنهاد می کند. دارو و جراحی می تواند پارکینسون را درمان کند.

دارو

برخی از انواع داروهایی که بیماری پارکینسون را درمان می کنند:

• لوودوپا: این دارو درمان اصلی پارکینسون است. سلول های عصبی مغز از آن برای تولید دوپامین و پر کردن ذخایر رو به کاهش مغز استفاده می کنند. این دارو به طور معمول با داروی دیگری به نام کاربیدوپا ترکیب می شود که باعث می شود لوودوپا موثرتر شود و عوارض جانبی آن کاهش یابد. نام های تجاری عبارتند از Rytary، Sinemet و  Inbrija .
• آگونیست های دوپامین: این گروه از داروها اثرات دوپامین را در مغز شما تقلید می کنند. آگونیست های دوپامین عبارتند از Neupro (روتیگوتین) Requip (روپینیرول) Mirapex ( پرامیپکسول) و Apokyn (آپومورفین).
• مهارکننده‌های COMT و MAO B : این داروها عملکرد آنزیم‌های COMT و MAO B را که دوپامین را در مغز تجزیه می‌کنند، مسدود می‌کنند. مهارکننده های COMT عبارتند از Ongentys (opicapone)، Comtan (entacapone) و Tasmar (tolcapone) .مهارکننده های MAO-B شامل Xadago (سافین آمید)، آزیلکت (راساگیلین)، الدپریل (سلژیلین) و زلاپار (سلژیلین) هستند.
• آنتی کولینرژیک ها: این داروها به علائمی مانند لرزش و سفتی عضلات کمک می کنند. آنتی کولینرژِکها شامل آرتان (تری هگزی فنیدیل) و کوژنتین (بنزتروپین) هستند.
• آمانتادین:  یک داروی ضد ویروسی است که می تواند به علائم پارکینسون و عوارض جانبی لوودوپا کمک کند. این دارو اغلببا نام های تجاری  Gocovri، Symmetrel  و Osmolex ER به فروش می رسد.

مصرف دارو می تواند تفاوت قابل توجهی در علائم بیماری پارکینسون، به خصوص در مراحل اولیه ایجاد کند. اما با گذشت زمان، می تواند کمتر موثر باشد و علائم ممکن است دوباره ظاهر شوند.

بیشتر بخوانید: سکته مغزی چیست؟

عمل جراحي

اگر داروها تاثیر خود را از دست بدهند، جراحی برای برخی از افراد می تواند یکی از گزینه ها باشد.

انواع جراحی هایی که می توانند به پارکینسون کمک کنند:

• تحریک عمیق مغز: این روش تایید شده توسط FDA شامل کاشت الکترودهای جراحی در مغز و یک دستگاه الکتریکی در قفسه سینه است. این دستگاه سیگنال های الکتریکی بدون درد منتشر می کند که مغز را تحریک می کند و فعالیت نامنظم مغز را که باعث علائم حرکتی پارکینسون می شود، مسدود می کند.
• پالیدوتومی و تالاموتومی: این روش‌ها شامل تخریب انتخابی بخش‌های کوچک مغز، یعنی گلوبوس پالیدوس و تالاموس است که مسئول علائمی مانند لرزش، سفتی عضلانی و حرکات غیرارادی است.

مقابله با پارکینسون

در ادامه چند استراتژی وجود دارد که می تواند به شما در مقابله با بیماری پارکینسون کمک کند:

• در مورد این بیماری بیاموزید: آموزش در مورد این بیماری می تواند به شما کمک کند. نقش فعالی در مراقبت از خود داشته باشید و خود را برای مراحل پیش رو آماده کنید.
• انتظار تغییرات را داشته باشید: علائم پارکینسون می تواند فعالیت های روزمره را دشوار کند. صبور بودن با خود و پذیرش محدودیت ها می تواند به جلوگیری ازعصبانیت و ناامیدی کمک کند.
• حمایت عزیزان را بپذیرید: درمیان گذاشتن احساسات خود با عزیزان ، درخواست آنچه نیاز دارید و پذیرش حمایت و کمک آنها می تواند به شما در مقابله با این وضعیت کمک کند.
• از نظر ذهنی و جسمی فعال بمانید:  فعالیت می تواند به کاهش میزان زوال جسمی و شناختی کمک کند.
• به دنبال پشتیبانی باشید: شناسایی گروه‌های پشتیبانی و منابع نزدیک برای مشاوره، اطلاعات و مراقبت‌های پزشکی می‌تواند برای شما و عزیزانتان مفید باشد.
• جلوگیری از سقوط: وضعیت زندگی خود را برای جلوگیری از سقوط و خطرات سلامتی مرتبط با پارکینسون، بهینه کنید.

کلام آخر

بیماری پارکینسون با کاهش تدریجی توانایی های فیزیکی و شناختی مشخص می شود . با این حال، دارو و جراحی می تواند به شما کمک کند از کیفیت زندگی بهتری برای مدت طولانی تری لذت ببرید. آگاه بودن و آماده بودن می تواند به شما و عزیزانتان کمک کند تا با این شرایط و تغییراتی که به همراه دارد کنار بیایید.

کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی در کرج است که با بهره گیری از سالها تجربه و استفاده از جدیدترین متدهای پزشکی آماده کمک به بیماران پارکینسون است. یکی از راه حل های مبارزه با بیماری پارکینسون استفاده از تکنیک های کاردرمانی است که برای حل مشکل ضروری است. کلینیک باقرزاده با ارائه انواع این خدمات آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است. در صورت نیاز به مشاوره و طرح سوالات خود در زمینه کاردرمانی و گفتاردرمانی در کرج با ما تماس بگیرید و یا به آدرس اینستاگرام ما www.instagram.com/bagherzadeh_clinic مراجعه فرمایید.